Tarçın mutfakların en vazgeçilmez baharatlarından biri olmanın yanı sıra birçok kültürde klasik tıpta da değerli bir yere sahip.
Günümüzde tarçından üretilen besin destekleri de diyabet tedavisi, kilo kaybını kolaylaştırma, bahar alerjisini hafifletme üzere yararları ve öbür inflamasyon şikayetlerine yeterli geldiği savıyla raflardaki yerini alıyor. Pekala tarçının ne kadarı fayda ne kadarı ziyan? Tarçın eserlerinin çok tüketiminin olumsuz tesirleri olabilir mi?
Geçtiğimiz günlerde bilim dergisi Food Chemistry: Molecular Sciences’ta yayımlanan bir makale, tarçın tüketiminde dikkatli olunması gerektiğini çünkü birtakım reçeteli ilaçların bedendeki emilimini etkileyebildiğini ortaya koydu.
Makalenin muharrirleri bilhassa sıhhat meseleleri olan bireylerin çok tarçın tüketmekten kaçınmasını tavsiye etti. George Washington Üniversitesi’nde dersler veren acil tıp uzmanı Dr. Leana Wen de CNN International’a yaptığı açıklamada, tarçın tüketimiyle ilgili değerli ihtarlarda bulundu.
Cinnamomum ağaçlarının kurumuş kabuklarından elde edilen bir baharat olan tarçın üzerine yapılmış çeşitli araştırmalar mevcut. Kimi çalışmalar tarçın desteğinin diyabet tedavisinde ve kilo verme sürecinde yararlı olabileceğine işaret etse de kesin konuşmak için daha fazla araştırmaya muhtaçlık var.
Öte yandan Seylan tarçınından üretilmiş burun spreylerinin alerjik rinit tedavisinde tesirli olabileceğini gösteren çalışmalar da bulunuyor. Fakat bu bahiste da kesin konuşmak için erken.
Dr. Wen, ABD Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleyici Sıhhat Merkezi kaynaklarının “tarçının rastgele bir sıhhat sıkıntısına karşı kullanımını açıkça desteklemediğini” vurgularken, ABD Besin ve İlaç Dairesi’nin de tarçını rastgele bir sıhhat sıkıntısının tedavisi olarak kabul etmediğini belirtti.
Tarçının iki çeşidi var. Türkiye’de Çin tarçını olarak da bilinen kasia tarçını, yüksek düzeyde kumarin içeriyor. Bu husus kan sulandırıcı bir tesire sahip. Seylan tarçını da az da olsa kumarine sahip. Kan sulandırıcı ilaç içen bireylerin çok büyük ölçüde kumarin tüketmesi, kanama riskini artırabiliyor.
Dr. Wen, ek olarak, kumarin ile karaciğer ortasındaki etkileşimlere dikkat çekerek, “Yüksek kumarin içeriğine sahip tarçın eserlerinin uzun mühlet kullanılması, karaciğer hastalığı olan şahıslarda sıhhat riskine yol açabilir” tabirlerini kullandı.
Öte yandan ABD Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleyici Sıhhat Merkezi de tarçının kanser ilaçları ve nikotinle etkileşime girebileceğini düşünmek için “teorik sebepler” olduğunu belirtiyor.
Yayımlanan son araştırma, tarçının en önemli etken unsuru olan sinnamaldehite odaklandı. Araştırmacılar öncelikle mide ve bağırsak sıvılarını inceleyerek ağız yoluyla alınan sinnamaldehitin bedendeki emilimini ölçtü. Sonuçta bu hususun açken de tokken de çok yüksek düzeyde emilebildiği görüldü.
Ardından sinnamaldehitin kısa müddet içinde bir diğer bileşik olan sinnamik aside dönüştüğü tespit edildi. Sinnamik asit ilaç metabolizmasını etkileyen çok sayıda reseptörü aktive edebiliyor.
Sinnamik asidin ilaç metabolizması üzerindeki mümkün tesirleri araştırmacıları, çok tüketimin bitki-ilaç etkileşimini tetikleyebileceği sonucuna ulaştırdı. Daha fazla çalışmaya muhtaçlık olduğunu belirten uzmanlar, tarçın desteği alan şahıslara önlemli olma ve bir doktora istişareden hareket etmeme tavsiyesinde bulundu.
Kimlerin dikkatli olması gerektiğinin de altını çizen uzmanlar, hipertansiyon, diyabet, kanser, artrit, astım, obezite, HIV/AIDS ve depresyon üzere kronik hastalıklar olan bireylere tarçın desteği alırken önlemi elden bırakmama ihtarında bulundu.
Dr. Wen, bu listeye kan sulandırıcı ilaç kullanan herkesin eklenebileceğini belirterek, “Örneğin kalp hastalığı ve inme geçmişi olanlar, karaciğer yoluyla atılan ilaçları kullanan herkes, bir de zerdeçal, ginseng ve gingko biloba üzere tarçınla etkileşime giren öteki bitkileri içeren destekleri kullananlar dikkatli olmalı” diye konuştu.
O halde akla şu soru geliyor: Tatlılarımıza, kahvelerimize serptiğimiz tarçın konusunda da endişelenmeli miyiz? Dr. Wen, bu şekilde tüketilen tarçınla ilgili korkacak bir şey olmadığını araştırmacıların “aşırı tüketim” konusunda uyardığını söyledi.
Ancak “aşırı tüketim” sözüyle kastedilenin ne olduğu tam olarak belirli değil çünkü araştırma çok fazla tarçın tüketmenin tesirlerini ölçecek halde tasarlanmamış. Lakin araştırmacıların çok tüketim sözüyle uzun müddet kullanılan tarçın desteklerini kastettiği düşünülüyor. Örneğin aylar boyunca her gün tarçın hapı almak bir çok tüketim örneği olabilir.
Bu nedenle tarçın desteği alanların muhtemel ilaç etkileşimleri konusunda doktora müracaatları koşul. Dahası tarçın desteği almanın yararlarına dair çok açık ispatlar olmadığı da unutulmamalı.
