Telefonun yastık, battaniye yahut koltuk üzere hava akışını engelleyen yüzeylerde şarj edilmesinin ısıyı hapsedebileceğini ve çok ısınmaya neden olabileceğini kaydeden İş Sıhhati ve Güvenliği Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Nuri Bingöl, telefonların gece boyunca şarjda bırakılmasının yangın riskini artırabileceğine dikkat çekti.
Uygun olmayan şarj ortamları tehlikeyi artırıyor
Telefonu gece boyunca şarjda bırakmak yangın riski oluşturuyor. Bu risk birçok faktöre bağlı ve bilhassa düşük kaliteli yahut hasarlı şarj aletleri, batarya sorunları ile uygun olmayan şarj ortamları kıymetli tehlike ögeleridir.
Yangın riski faktörleri şöyle sıralanabilir:
— Kalitesiz yahut hasarlı şarj aletleri: Orjinal olmayan, düşük kaliteli yahut geçersiz şarj aygıtları, çok ısınmaya ve kısa devreye yol açabilir. Ucuz adaptörler ve kablolar çoklukla düşük kaliteli bileşenler içerir ve güvenlik sertifikalarına sahip olmayabilir.
— Pil aşınması ve batarya sorunları: Vakitle yıpranmış, şişmiş yahut hasarlı bataryalar, çok ısınarak yangına sebep olabilir. Bilhassa lityum iyon piller makul bir sıcaklığa ulaştığında termal kaçak (thermal runaway) denilen bir reaksiyona girerek alev alabilir.
— Telefonun yastık, battaniye üzere yüzeylerde şarj edilmesi çok ısınmaya neden olabilir.
— Telefonun yatakta yahut yanıcı hususların üzerinde şarj edilmesi: Telefonun yastık, battaniye yahut koltuk üzere hava akışını engelleyen yüzeylerde şarj edilmesi ısıyı hapsedebilir ve çok ısınmaya neden olabilir. Yangın riskini artırmamak için telefon sert, düz ve yanmaz bir yüzeyde şarj edilmelidir.
Şarj sırasında çok ısınma: Telefonun art plan uygulamaları çalışıyorsa, oyun oynanıyorsa yahut güneş ışığına maruz kalıyorsa şarj sırasında daha fazla ısınabilir. Uzun mühlet yüksek sıcaklıkta kalan bataryalar tehlikeli hale gelebilir.
Arızalı priz yahut uzatma kablosu kullanımı: Eskimiş prizler, gevşek irtibatlar yahut düşük kaliteli uzatma kabloları kıvılcım çıkarabilir ve yangına neden olabilir. Şarj aygıtının direkt sağlam bir prize takılması daha inançlıdır.
Telefonu inançlı şarj etmek için öneriler
– Özgün yahut emniyetli markaların şarj aygıtlarını kullanın.
– Telefonu yanıcı gereçlerden uzak, sert ve düz bir yüzeyde şarj edin.
– Çok ısınmayı önlemek için kılıfı çıkararak şarj edebilirsiniz.
– Telefonu prizde unutmayın, mümkünse gece boyunca şarjda bırakmayın.
– Uzun periyodik şarj yerine yüzde 20-80 ortasında şarj düzeyini koruyun.
– Telefon ve bataryayı nizamlı denetim edin; şişme yahut çok ısınma fark ederseniz kullanmayın.
Sonuç: Çağdaş telefonlar çoklukla aşırı şarjı önleyen devrelerle donatılmış olsa da, bilhassa eski yahut hasarlı bataryalar, düşük kaliteli şarj aygıtları ve havalandırmasız ortamlar yangın riskini artırabilir. Bu yüzden, telefonu gece boyunca şarjda bırakmak yerine inançlı bir formda şarj etmek her vakit daha uygundur.
Telefonları inançlı halde şarj etmek için hangi tedbirler alınmalı?
– Özgün ve kaliteli şarj aygıtı kullanın: Telefonun kendi özgün şarj adaptörünü ve kablosunu kullanın. Şayet özgün şarj aygıtı yoksa emniyetli ve sertifikalı (CE, UL gibi) markalardan alın. Düşük kaliteli, geçersiz yahut bilinmeyen markalara ilişkin şarj aletleri kısa devre ve çok ısınmaya sebep olabilir.
– Telefonu yanıcı gereçler üzerinde şarj etmeyin: Telefonu sert ve düz bir yüzeyde (masa, mermer, sehpa vb.) şarj edin. Hava akışını engellemeyecek bir ortamda şarj edin. Yastık, battaniye, koltuk, yatak yahut kağıt üzere yanıcı yüzeylerde şarj etmekten kaçının.
– Telefonu çok ısınmadan koruyun: Şarj sırasında telefonu serin bir ortamda tutun. Uzun müddet oyun oynamayın yahut ağır uygulamalar çalıştırmayın. Kılıfı çıkarmak, çok ısınmayı önleyebilir. Direkt güneş ışığında, otomobil içinde yahut sıcak ortamlarda şarj etmeyin.
– Gece boyunca şarjda bırakmaktan kaçının: Şarjı takip edin ve dolduğunda fişten çekin. Mümkünse süratli şarj teknolojisi olan adaptörler kullanarak şarj mühletini kısaltın. Uzun saatler şarjda bırakmak bataryanın ömrünü kısaltabilir, şişmesine yol açabilir ve risk oluşturabilir. Batarya şarj için yüzde 20 düzeylerine indiğinde şarj sürecine başlanmalı, tamamının bitmesi beklenmemeli. Mümkünse yüzde 80 – 90 düzeylerinde iken de şarjdan çekilmeli. Böylelikle bataryanın ömrünün uzamasını sağlayabilirsiniz. Birtakım Li-ion pillerin teknolojisi bu şarj tekniğini benimsemektedir.
– Emniyetli priz ve kablo kullanımı: Telefonu duvar prizine direkt takarak şarj edin. Uzatma kablosu yahut çoklu priz kullanıyorsanız yüksek kaliteli ve sigortalı eserler seçin. Kırık, gevşek yahut aşınmış prizler yangın tehlikesi yaratabilir. Kablo aşınmış yahut yırtılmışsa çabucak değiştirin.
– Batarya sıhhatini denetim edin: Telefon bataryasının şişmediğinden ve çok ısınmadığından emin olun. Şayet batarya şişmişse yahut süratli tükeniyorsa, yetkili servise başvurun. Bataryada delinme, sızıntı yahut deformasyon varsa çabucak kullanmayı bırakın.
– Şarj halindeyken telefonu fazla kullanmayın: Mümkünse şarj sırasında ağır uygulamalar çalıştırmayın. Davet yaparken yahut oyun oynarken telefonun çok ısınmadığını denetim edin. Şarj olurken telefonu yastık altına koymayın yahut kapalı ortamda bırakmayın.
