Geçtiğimiz hafta, sigortada pert araçlarla ilgili kıymetli bir düzenleme yapıldı. Kamuoyuna yansımalarına dikkat ettim; bazıları buna, ‘trafik sigortasında kıymetli düzenleme’, bazıları de ‘araç sigortalarında yeni dönem’ dedi. Okuyuculardan da, ‘trafik sigortasında neler değişti, biz bir şey anlamadık’ diye sorular gelmeye başladı. Aslında yeni düzenleme kısmen trafik sigortasını ilgilendirse de asıl kaskolu araçları kapsıyor. Pekala, yeni düzenleme kimi, nasıl etkileyecek? Anlatayım ancak evvel mevcut uygulamaya kısaca değineyim.
Kaskolu araçlar, trafik kazasında hasarlandığında hasar durumuna nazaran –ki, bu bazen yüzde 30 hasarlı da olabiliyor, yüzde 40’da olabiliyor- sigorta şirketi, aracı perte çıkartabiliyor. Yahut sigortalı, kaza sonrasında, ‘ben bir daha bu araca binmem, perte çıkarın, bana da paramı verin’ diyebiliyor; sigorta şirketi de bu talebi olumlu karşılıyor. Araçlardaki hasar tespit süreçlerini de genelde eksperler yapıyor, aracın perte çıkarılıp çıkarılmayacağına eksperler karar veriyor. Fakat, tüm bu süreçlerin tamamı eksperler üzerinden yürümüyor; sigorta şirketi ile sigortalı da ortalarında anlaşıyor.
PERT ARAÇ NASIL SATILIYOR?
Peki, bu pert araçlar ne oluyor? Genelde sigorta şirketlerinin anlaştığı ihale platformları üzerinden pert araç alım satımı gerçekleşiyor. Burada da iki türlü usul uygulanıyor. Örneğin, araçta 1 milyon liralık hasar oluştu, aracın piyasa pahası de 1 milyon lira; sigorta şirketi 1 milyon liralık hasarı araç sahibine ödüyor; birebir sigorta şirketi anlaşmış olduğu pert araç ihale platformu üzerinden aracın satışını gerçekleştiriyor ve sigortalıya kalan 1 milyon lirayı ödüyor. Bir usul daha var. Birebir örnekten gidersek, sigorta şirketi, hem araçtaki hasarı hem de aracın piyasa bedelini, yani 2 milyon lirayı, sigortalıya ödüyor, şirket sonrasında ihale platformu üzerinden aracın satışını yapıyor, daha doğrusu ihale platformu şirketi ile ortalarında anlaşıyor. Bazen şöyle durumlar da oluyor. Sigortalı vatandaş, sigorta şirketine, ‘bana hasarımı ödeme, hasarlı aracımı da bana bırak’ diyebiliyor ki, buna da sigortacılar, ‘sigortalıya terk’ diyorlar. Fakat bu alternatifte işin içine tamirciler ve öteki bireyler de giriyor. Altını çizeyim, pert araç, ihale platformları falan, önemli büyük bir pazar.
HASARLI ARAÇLAR ARTIK ONARILACAK
Şimdi gelelim, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun yaptığı yeni düzenleme ile nelerin değiştiğine. Husus unsur anlatayım ki, daha uygun anlaşılsın.
Hasar gören aracın tamirat masrafı, aracın piyasa bedelinin üzerindeyse ve tamirat görülemeyecek durumdaysa; sigorta şirketi aracı tam hasarlı sayacak. Birebir halde hasar gören aracın tamirat masrafı, aracın piyasa bedelinin yüzde 60’ını aşarsa araç ağır hasarlı sayılacak. İstisnai bir durum var; o da, aracın şasisi, tavanı, hava yastıkları, elektronik modülleri üzere kritik kesimleri hasarlanırsa, hasar oranı yüzde 60’ın altında da olsa ağır hasarlı sayılacak.
Buradan da anlaşılacağı üzere, araçtaki kritik kesimlerin ziyan görmesi dışında, yüzde 60’ın altındaki hasarlarda araç, sigorta şirketi tarafından perte çıkarılamayacak, tamirat yapılacak. Vatandaş, ‘kaza yaptım bu aracı istemiyorum, bunu alın, bana paramı ödeyin’ diyemeyeceği üzere sigorta şirketleri de yüzde 30-35 hasarlı durumlarda aracı perte çıkartamayacak, araçlar artık onarılacak. Tabi bu durum, sigorta şirketi ile vatandaş ortasında müşteri memnuniyeti açısından sorun yaratacaktır.
PERTE ÇIKARMAK ZORLAŞTI
Gerek tam hasarın, gerekse de ağır hasarın tespitini artık eksperler yapacak. Yani sigorta şirketi ile sigortalının ortalarında mutabakat periyodu kapanmış oluyor.
Tam hasarlı araçta, hurda tescil dokümanı sigorta şirketine teslim edilmeden sigorta şirketi hasarı ödemeyecek. Tıpkı formda ağır hasarlı araçta trafikten çekilme dokümanı şirkete teslim edildikten sonra hasar sigortalıya ödenecek. Tam hasar ve ağır hasarda hurda aracın satış usullerinde bir değişiklik yapılmadı. Lakin tam ve ağır hasarın dışındaki hasarlarda sigorta şirketi, aracı, hurda ihale platformları üzerinden satamayacak.
Yeni düzenlemenin en değerli tarafları özetle bu türlü. Uygulama 1 Temmuz’da başlayacak. Görünen o ki, sigortada hurda araç konusu disipline edilmeye çalışılıyor. Bu işten ziyan görecek kesim ise muhtemelen hurda araç işi yapanlar olacaktır.
