Mavi lisan hastalığı yayılımını önlemek ve hayvan sıhhatini korumak emeliyle kırsal Emecik Mahallesi’nden Yazıköy Mahallesi’ne kadar ilçe genelinde 40 gün boyunca karantina uygulamasına geçilip hayvan giriş çıkışı durduruldu. Karantinayla ilgili ilçe girişine ikaz tabelası konuldu. Pekala, Mavi lisan hastalığı nedir, mavi lisan hastalığı bulaşıcı mı? Datça’da mavi lisan alarmı! Mavi lisan hastalığı belirtileri hakkında bilgiler…
MAVİ LİSAN HASTALIĞI NEDİR?
Mavi lisan ya da Blue tongue, Culicoides cinsi sokucu sinekler ile nakledilen, sığır, koyun, keçi ve deve üzere evcil hayvanlar ile birtakım yabani gevişgetirenlerde görülen ve konjesyon, ödem, hemoraji ile karakterize bir enfeksiyondur.
MAVİ LİSAN HASTALIĞI BULAŞICI MI, NASIL BULAŞIR?
Mavi lisan hastalığının ‘Culicoides’ cinsi sinekler tarafından bulaştırıldığı; keçi, koyun ve sığır üzere küçükbaş ve büyükbaşlarda görüldüğü, insan sıhhati açısından olumsuz bir durum olmadığı ve etlerinin tüketilebileceği belirtildi.
MAVİ LİSAN HASTALIĞI BELİRTİLERİ
Sokucu sinek tarafından kan emme sırasında etkeni alan hayvanda birinci belirtiler 7 gün sonra görülmeye başlar. Bu müddet hayvanın ırkına ve ferdi direncine nazaran uzayıp kısalabilir. Örneğin merinoslar öbür koyun ırklarına nazaran çok daha hassastır ve çok daha fazla etkilenir. Kuzular da koyunlardan daha hassastır.
Tipik bulguları şunlardır:
Aniden 40-42 o C ye varan ateş,
Ateşin başlamasından çabucak sonra görülen dudak emme hareketleri,
Dil ve dudak ödemleri lisanda mavileşme,
Önce sulu sonra irinli burun akıntısı,
Ağızda ve burun girişinde ülser ve kabuklu yaralar, bunun sonucu teneffüs zahmeti ve yem alınımının durması,
Ağızdaki ve burundaki yaraların güzelleşmesinden sonra ayakta tırnak ortalarında yaralar,
Deride kırmızılıklar, yapağıda kırılma dökülme,
Genç hayvanlarda ishal ve bulguların görülmeye başlanmasından 2-8 gün sonra vefat.
Bazı durumlarda mevt çok daha uzun vakit sonra görülebilir. Kuzularda mevt oranı % 95 e varabilir.
Sığırlarda benzeri belirtiler görülmekle birlikte belirtiler çok daha hafiftir, bazen fark edilmeyebilir. Fakat hamile ineklerde AH sendromu denilen anomalili buzağı doğumları ve meyyit doğumlar da görülebilir.
MAVİ LİSAN HASTALIĞI TEDAVİSİ VAR MI?
Hastalıkla gayretin temelini, karantina, hasta hayvanların imhası ve sokucu sineklerle gayret ile birlikte aşılamalar teşkil eder.
Aşılar ilkbaharda ve kırkımdan 3-6 hafta evvel uygulandığında daha fazla bağışıklık sağlar. Lakin aşının koçlarda süreksiz kısırlık yapması nedeniyle koçlar, koç katımından sonra aşılanmalıdır. Mavi lisan aşısı hamile hayvanlarda da yavru atmalara ve anomalili kuzu doğumlarına neden olduğundan hamile hayvanlara da aşı uygulaması tavsiye edilmez.
Hastalığı geçiren hayvanlar 2 yıl kadar bağışıklık kazanır. Bu hayvanlar ağız sütü (kolostrum) vasıtasıyla bağışıklığı sağlayan antikorlarını yavrularına da geçirebilirler. Bu yavrular 6 ay kadar bağışık kalırlar. Bu sebeple hastalığa karşı yapılan aşıların 6 aylıktan küçük kuzulara yapılmaması gerekir. Damızlıkta kullanılan boğa ve koçların bilhassa yapay tohumlamada kullanılanların belirli vakit aralıklarıyla muayenelerinin yapılması ve Mavi Lisan istikametinden negatif olan hayvanların kullanılması gereklidir. Aksi takdirde hastalığın çok geniş alanlara yayılması önlenemeyecektir. Hastalığın büsbütün ortadan kalkması, öteki bir deyişle hastalığın eradikasyonu için hasta hayvanların bölüme gönderilmesi de uygun bir tahlildir.
