Prof. Dr. Ahmet Ercan, 1999 sarsıntısının sonraki yılı katıldığı bir programda hayvanların zelzelesi hissedebilme yetisini ele aldı. Köpek, kuş, kedi ve balıkları sarsıntısı evvelce hisseden canlıların başında sayan Prof. Dr. Ercan, gökyüzünde sis, bulut, sararma ve gökkuşağı üzere harikulâde durumların da belirti olabileceğine değindi. Pekala, hayvanların zelzele öncesi hareketleri nasıl anlaşılır? İşte, kuş, kedi, köpek ve balık besleyenler için ayrıntılı bilgiler
KEDİLER ZELZELEDEN EVVEL NE YAPAR?
Kediler, insanlardan daha hassas duyulara sahip oldukları için sarsıntısı insanlardan evvel hissedebilirler. Sarsıntı öncesinde daha inançlı alanlara kaçma, yavrularını taşıma üzere davranışlar gösterebilirler. Lakin bu davranışlar her vakit zelzeleyle ilişkilendirilemeyebilir zira misal hareketler rutin olarak da yapılabilir. Kedilerin zelzelesi nasıl hissettiği tam olarak bilinmemekle birlikte, bu mevzuda çeşitli teoriler ve müşahedeler bulunmaktadır
KÖPEKLER SARSINTISI HİSSEDER Mİ?
Köpeklerin koku alma duyusu insanlardan çok daha gelişmiştir (300 milyon koku reseptörü ile). Ayrıyeten kulakları geniş frekans aralığını duyabilir ve patilerindeki dokunma reseptörleriyle basınç ve titreşimleri algılayabilirler. Zelzelede birinci gelen P dalgalarını köpeklerin hissedebildiği düşünülmektedir; bu dalgalar beşerler tarafından çoklukla hissedilmez. Zelzele öncesinde köpekler huzursuzluk, havlama, uluma, saklanma yahut kazma üzere davranışlar gösterebilirler. Bilimsel araştırmalar köpeklerin sismik aktiviteyi zelzeleden saatler öncesine kadar algılayabildiğini ve bu sayede erken ikaz verebileceğini öne sürmektedir
KUŞLAR SARSINTI ÖNCESİ NE YAPAR?
Kuşlar, zelzeleden evvel yuvalarında huzursuz olabilir, daima yer değiştirebilir ve olağandan daha fazla ses çıkarabilirler. Horozlar sarsıntı öncesinde daima sıçrayabilir ve kümeslerinden dışarı çıkabilirler. Leylekler, martılar ve başka kuş çeşitleri de sürü halinde yüksek sesler çıkararak sarsıntı bölgesinden uzaklaşabilirler. Kuşların iç kulakları yerçekimi ve hareket değişimlerine karşı çok hassastır ve atmosferdeki basınç değişikliklerini algılayabilirler. Ayrıyeten, manyetik alan değişikliklerini de sezebildikleri düşünülmektedir.
BALIKLAR SARSINTISI HİSSEDER Mİ?
Akvaryum balıkları zelzele sırasında suyun hareketlenmesi ve dalgalanması ile titreşimleri hissedebilir. Birtakım balık sahipleri, balıkların zelzele öncesinde yüzeyde çok hareketlilik, olağandan fazla yahut az yem yeme, su yüzeyine yakın durma ve küme halinde dolaşma üzere davranışlar sergileyebileceğini belirtmektedir. Fakat balıkların sarsıntı öncesi belirtiler gösterip göstermediği konusunda şimdi kesin bilimsel ispat bulunmamaktadır.
