İstanbul’da sarsıntı riski en yüksek ve en düşük ilçeler 6.2 büyüklüğündeki sarsıntının akabinde bir defa daha gündeme geldi. Son yıllarda artan sarsıntılar ve uzmanların “büyük İstanbul depremi” ikazları, vatandaşları yaşadıkları ilçelerin zelzele riskini sorgulamaya yöneltti. 2025 İstanbul zelzele risk haritası, AFAD ve İBB üzere kurumların aktüel datalarıyla şekillenirken, fay çizgilerine yakınlık, yer yapısı ve yapı stoku üzere faktörler risk derecelerini belirliyor. Pekala, İstanbul’da sarsıntı riski en yüksek ve en az olan ilçeler hangileri? Hangi bölgeler daha inançlı? İşte İstanbul’un zelzele risk haritası ve ilçe ilçe ayrıntılı analiz…
İSTANBUL SARSINTI RİSK HARİTASI 2025
İstanbul, Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Kumburgaz ve Adalar kolları nedeniyle sarsıntı riski en yüksek kentlerden biri olarak tanımlanıyor. AFAD ve İBB’nin hazırladığı risk haritalarına nazaran, İstanbul’un ilçeleri 1., 2., 3. ve 4. derece risk bölgelerine ayrılıyor. Fay sınırına yakınlık, taban sıvılaşma potansiyeli, alüvyon taban varlığı ve yapıların yaş ortalaması, risk derecesini etkileyen temel faktörler ortasında yer alıyor. Bilhassa 1999 Gölcük Depremi’nden sonra yapı stokunun yenilenmesi, birtakım bölgelerde riski azaltırken, eski yapıların ağır olduğu ilçeler hâlâ büyük tehlike altında.
İSTANBUL’DA SARSINTI RİSKİ EN YÜKSEK İLÇELER
AFAD ve uzman görüşlerine nazaran, İstanbul’da 1. derece sarsıntı riski taşıyan ilçeler, fay çizgilerine yakınlıkları ve taban şartları nedeniyle öne çıkıyor. İşte en riskli ilçeler:
Avcılar: Küçükçekmece Gölü ve Marmara Denizi’ne yakın pozisyonu, alüvyon yer yapısı ve eski yapı stokuyla yüksek risk taşıyor. Bilhassa Ambarlı ve Haramidere bölgeleri tehlikeli.
Küçükçekmece: Menekşe, Kanarya ve Cumhuriyet mahalleleri, sıvılaşma riski yüksek yerleriyle dikkat çekiyor.
Bakırköy: Kıyı şeridi ve Ataköy üzere bölgeler, dolgu yer nedeniyle riskli.
Beylikdüzü: Gürpınar’ın Pekmez ve Pınarkent mahalleleri, fay çizgisine yakınlık ve taban yapısıyla tehlikeli.
Zeytinburnu: Eski yapıların yoğunluğu ve fay çizgisine yakınlığıyla en riskli ilçelerden.
Fatih: Tarihi Yarımada’nın eski yapı stoku, zelzelede önemli hasar görebilir. Cankurtaran, Süleymaniye ve Edirnekapı üzere bölgeler yüksek risk altında.
Bahçelievler ve Güngören: Yer yapısı ve eski binalar nedeniyle riskli bölgeler ortasında.
Kadıköy (Anadolu Yakası): Bilhassa Fikirtepe üzere yüksek katlı yapıların tabanla uyumsuz olduğu bölgeler riskli.
Maltepe, Kartal, Pendik, Tuzla: Kıyı şeritleri sıvılaşma riski taşıyor, fakat iç bölümler daha inançlı.
Üsküdar, Ümraniye, Ataşehir, Sultanbeyli, Sancaktepe: Fay sınırına yakınlık ve yer yapısı nedeniyle riskli.
Adalar: Fay sınırına yakınlığı ve eski yapı stokuyla yüksek risk kümesinde.
Uzmanlar, bu ilçelerde bilhassa 1999 öncesi inşa edilmiş binaların zelzeleye dayanıklılık testinden geçirilmesini öneriyor. Prof. Dr. Şükrü Ersoy, “Parsel bazında yer değişimleri olabileceğinden, kişisel bina tahlilleri kritik” diyerek, genel ilçe değerlendirmelerinin yanı sıra bina bazlı denetimlerin ehemmiyetine vurgu yapıyor.
İSTANBUL’DA SARSINTI RİSKİ EN DÜŞÜK İLÇELER
İstanbul’da tabanı sert kaya yahut kayalık (ZA sınıfı) olan bölgeler, sarsıntı riskinin en düşük olduğu alanlar olarak tanımlanıyor. Lakin bu bölgelerde bile bina kalitesi büyük değer taşıyor. İşte zelzeleye daha güçlü ilçeler:
Çatalca: Karacaköy mahallesi, 4. derece zelzele bölgesi olarak İstanbul’un en inançlı bölgesi.
Arnavutköy, Eyüp, Sarıyer: Fay çizgisinden uzaklık ve sert taban yapısıyla daha inançlı.
Beykoz: Kıyıdan uzak yüksek bölgeler, sağlam yerleriyle öne çıkıyor.
Şile: Karadeniz tarafı, yer yapısı açısından inançlı.
Çekmeköy: İç kesitleri, sarsıntıya karşı daha sağlam.
Şişli: Maslak üzere yüksek yapıların bulunduğu bölgeler, yer sağlamlığı nedeniyle inançlı kabul ediliyor.
Silivri ve Büyükçekmece (sahil hariç): İç kesitler, alüvyon yerden uzak olduğu için daha az riskli.
Başakşehir: Yeni yapı stoku ve taban yapısıyla orta-düşük risk kümesinde.
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy’un açıklamalarına nazaran, Aydos, Çamlıca ve Kartal’ın sırt kesitleri üzere bölgeler, sağlam tabanlarıyla öne çıkıyor. Fakat, bu ilçelerde bile sıvılaşma riski yahut eski yapılar bulunabileceği için ayrıntılı yer etüdü koşul.
