Genel af yasası son dakika haberleri 2025, kamuoyu tarafından takip ediliyor. Mahkum ve mahkum yakınları, genel af çıkacak mı? sorusuna karşılık aramaya başladı. Geçtiğimiz günlerde Af beklentisi ile ilgili ise son dakika açıklama Bakan Tunç’tan gelmişti. Tunç, “Covid müsaadesi ile ilgili düzenleme dışında bir af yahut genel af kelam konusu değil” demişti. 10. Yargı Paketi’nde tutuklama yasağına ait 2 yıllık hudut korunurken, 2 yılın altındaki hatalarda da yargıçlara takdir yetkisi tanınıyor. Hâkim, 2 yıl altı cezalarda da cürüm sürece eğilimine bakarak tutuklama kararı verebilecek. Bu minvalde 1 ay ceza alan kişi de cezasını demir parmaklıklar ardında tamamlayacak. İşte, 10. yargı paketi unsurlarında af var mı, infaz düzenlemesi olacak mı? sorularının karşılığına yönelik bilgiler.

AF ÇIKACAK MI? BAKAN TUNÇ’TAN YENİ AÇIKLAMA

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Kocaeli’nin İzmit ilçesinde gerçekleştirilen ‘Yargı ve İş Dünyası’ başlıklı sempozyuma katıldı, açılış konuşmasını yaptı. Bakan Tunç, program sonrası basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

“Özellikle kamuoyunda af olarak bedellendirilen konu bir defa yanlış bir anlaşılma. Burada rastgele bir af kelam konusu değil” diyen Bakan Tunç, “Bizim böyle bir gündemimiz de kelam konusu değil. Burada bilhassa Ceza İnfaz Kanunu’nda yapılacak olan düzenlemeler cezaevlerindeki kaidelerle ilgili. Yeniden hasta mahkumların koşulları, onların alternatif infaz metotlarından yararlanabilmeleri, aşikâr yaşın üstündeki mahkumlarla ilgili yeniden alışılmış kimi cürümler hariç tutulmak kaydıyla ve kapsam prestijiyle bunlar natürel ki milletvekillerimizin takdirlerinde olan konular.

Özellikle 55 bin kişinin affedileceği biçimindeki kıymetlendirme bir kez yanlışsız değil. Covid müsaadesi vardı; 2023 yılının 31 Temmuz’unda bu sona ermişti. Covid vaktinde 3 yıl boyunca açık cezaevindeki mahkumlar müsaadeye gönderilmişti. Kapalıdaki mahkumlar de 3 yıl erken açık cezaevine çıkarak oradaki Covid tehlikesinin sıhhat riskini ortadan kaldırmaya yönelik bir düzenlemeyi Meclisimiz yapmıştı. 31 Temmuz 2023 tarihi prestijiyle kararları katılaşanlar ve cezaevinde bulunanlar bundan yararlanabildi. 31 Temmuz 2023 tarihinde kararı katılaşmış cezaevinde bulunanlardan evvel cürmü işlediği halde, yargılaması uzun sürdüğü için, kendinden kaynaklanmayan bir sebeple bundan yararlanamadığını tabir eden vatandaşlarımız var. Artık bunların talebiyle ilgili bir kıymetlendirme kelam konusu olabilecek. Hata tarihi prestijiyle yararlananlardan evvel hata işleyenler fakat ‘Benim de yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle yararlanamadım’ diyen bireylerin talebiyle ilgili bir durum kelam konusu. Bu doğal Meclis’in takdirinde olan bir konu. Milletvekillerimiz elbette ki bu talepleri kıymetlendirecek. Biz tahlile yönelik bir taslağı onlara arz edeceğiz” tabirlerini kullandı.

4/4 MÜKERRİR DURUMDA OLANLARA YETERLİ HABER

“Bu husus cezaevlerinde mükerrir durumda olanlarla ilgili yani tekraren kolay cürüm işleyenlerin cezaevinde şartlı salıvermeden yararlanıp yararlanamayacağıyla ilgili bir konu. Ceza infaz mevzuatımıza nazaran bir kişi, terör, cinsel cürümler, uyuşturucu kabahati haricinde kolay kabahatler bakımından birinci kere hata işlediği vakit cezasının yarısını cezaevinde geçirirken şartlı salıverilmesine son 1 yıl kalan mahkumlar kontrollü özgürlükten yararlanır.

İkinciyi işlemiş ise cezasının 2/3’ünü, üçüncüyü işlemişse cezasının tamamını yani 4/4’ünü cezaevinde geçirir. Burada bir terör hatalısı ya da uyuşturucu suçlusunun cezasını 3/4’lük kısmını cezaevinde geçiriyorken kolay hatalardan cezaevinde olanların cezalarını neden 4/4’ünü cezaevinde geçirdiklerine dair yakınmalar oluyor. Cezaevinde bu durumda olanların cezalarının 3/4’ünü yatarak dışarı çıkma ümidiyle ıslah olmasının kolaylaşacağına dair çok sayıda müracaat yapılıyor. Bu bahiste bir düzenleme yapılması hususu tabi ki milletvekillerimizin, büyük meclisimizin takdiridir.”

55 MADDELİK PAKET HAZIR

Adalet Bakanlığı kaynaklarından edindiğim bilgiye nazaran, yeni taslak paket hazır. Bu taslak ilgili bakanlıklara gönderildi ve görüşe açıldı. Önümüzdeki günlerde Meclis’e sunulması bekleniyor. Daha evvelki yargı paketlerinden çıkarılan infaz düzenlemeleri 10’uncu pakette yer alıyor. Pakette, 14 farklı kanunda değişiklik yahut düzenleme var.  Kanun teklif taslağı yürütme ve yürürlük dahil toplam 55 unsurdan oluşuyor.

CEZANIN 1/5’İ YATILACAK

Pakete nazaran, unsur olarak mahkumların kontrollü özgürlükten faydalanabilmesi için cezalarının muhakkak bir müddetini yani şartlı salıverilme tarihine kadar ceza infaz kurumunda geçirmesi gereken mühletin en az 1/5’ini kesinlikle cezaevinde geçirmeleri gerektiği kabul ediliyor. Bu durumda örneğin 1 yıl ceza alan 2.5 ay, 6 ay ceza alan 1 ay, 3 ay ceza alan 18 gün, 1 ay ceza alan 6 gün cezaevinde kalacak.

1 AY BİLE MAHPUS ALAN… 

1 yıllık maktu kontrollü hürlük müddeti bakımından bir değişiklik yok. Lakin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın sık sık vurguladığı üzere cezası az olan mahkumlar de dahil olmak üzere bütün mahkumların aldıkları cezayla orantılı olarak belirlenecek süreyi kesinlikle ceza infaz kurumunda geçirmeleri sağlanacak. 1 ay bile ceza alan kesinlikle cezaevine girip mahpus yatacak. Böylelikle, toplumdaki cezasızlık algısının ortadan kaldırılması sağlanacak.

HÂKİME TAKDİR YETKİSİ

Tutuklama yasağına ait 2 yıllık hudut korunuyor. 2 yılın altında ceza gerektiren cürümlerde hâkim genel olarak tutuklama kararı vermeyecek. Lakin, çok değerli bir değişiklikle 2 yılın altındaki hatalarda yargıçlara tutuklama konusunda takdir yetkisi tanınıyor. Buna nazaran, “şüphelinin davranışlarının tekrar bir kabahat işleyeceği konusunda kuvvetli kuşku oluşturması (suç sürece eğilimi)”, “suçun işleniş şekli”, “suçtan meydana gelen zararın yükünün kamu tertibini kıymetli ölçüde bozması” hallerinde hâkim 2 yılın altındaki cürümlerde da şüphelinin tutuklanmasına karar verebilecek.

CEZA ALT SONU YÜKSELECEK

“Trafik suçları”, “Genel güvenliğin taammüden tehlikeye düşürülmesi”, “Meskun mahalde silah atılması”, “Bilişim suçları”, “Telefonla dolandırıcılığı” üzere aksiyonlarda ceza ölçüleri tekrar pahalandırılacak. Bu hataların cezalarının alt sonu yükseltilecek. Trafik hatalarında ehliyetlerin el konulma müddeti uzatılacak. Telefon sınırı aboneliğinin sonlandırılmasına ait düzenleme yapılacak. Bu kabahatlerin yaptırımı ağırlaştırılarak caydırıcılık sağlanacak.

KISMİ AF MI GELİYOR

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, “100 yıl affı” ve “genel af” tartışmasını “Genel afla ilgili bir çalışma kelam konusu değil. Bu türlü bir çalışma gündemimizde yok” diyerek noktalamıştı. Ancak AK Parti, dolu cezaevlerini rahatlatacak “kısmi af” diye nitelendirilen bir düzenleme üzerinde çalışıyor.  COVID-19 salgını sırasında çıkarılan ve açık cezaevinde bulunan mahkumların, kalan cezalarını kontrollü özgürlükle dışarıda infazını öngören düzenlemenin kapsamının genişletilmesi tartışılıyor.

SALIVERİLMELERİNE 5 YIL KALANLARA

Yeni yargı paketinin Meclis’teki görüşmeleri sırasında önerge verilecek. 31 Temmuz 2023’ten evvel cürüm işleyip de cezası katılaşmamış olanların kalan cezalarını kontrollü hürlükle dışarıda tamamlamaları yolu açılacak. Bu düzenlemeden, kontrollü hürlüğe ayrılmalarına 5 yıl yahut daha az müddet kalanlar yararlanacak. Düzenleme Meclis’ten geçerse 31 Temmuz 2023 tarihinden evvel hata işlemiş olmak kaydıyla kontrollü özgürlüğe ayrılmalarına 5 yıl yahut daha az mühlet kalanlar, kalan müddetlerini kontrollü özgürlükle çekmek üzere salıverilecekler. COVİD-19 salgını sırasında yapılan birinci düzenlemeden 31 Temmuz 2023 prestijiyle yalnızca cezası katılaşmış olanlar faydalanmıştı. Bu da Anayasa’nın eşitlik unsuruna muhalif olduğu tartışmalarına yol açmıştı. Yeni düzenlemede, cezanın mutlaklaştığı tarih değil kabahatin işlediği tarih temel alınacak.

MECLİS’TE UZLAŞI ARANACAK

İYİ Parti, birebir mevzuda kanun teklifi vermişti. Bakanlık kaynakları, önümüzdeki günlerde TBMM gündemine gelecek yeni yargı paketinin görüşmeleri sırasında partilerin uzlaşması durumunda ortak imza ile önerge verme yoluna gidilebileceğini de vurguladılar. 10. Yargı Paketi konusunda gözler artık Meclis’te…