Göğüs ağrısı ve nefes darlığı, kalp durmasının bilinen kırmızı alarmlarıdır. Kalp durması, birden fazla vakit ölümcül olabilen, tüm kalp aktivitesinin apansız kaybolmasıdır.
Ancak İsveçli araştırmacılara nazaran çarpıntı, bayılma, mide bulantısı, kas ağrısı ve ateş üzere enfeksiyon belirtileri, ani aritmi mevt sendromu olan bireylerde sık görülen semptomlar ortasında yer alıyor.
Ani aritmik vefat sendromu olarak çevrilebilecek SADS, kalp krizi yahut yapısal bir kalp hastalığına bağlı olmayan bir nedenle ani mevt olayının gerçekleştiği bir durumdur. Yani evvelden bilinen bir hastalığı olmayan kişinin beklenmeyen bir halde ani mevt nedeniyle hayatını kaybetmesi ve buna neden olacak bir durum bulunamamasıdır.
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Cüneyt Koçaş
20 YAŞINDA KALBİ DURDU
British Heart Foundation’a (BHF) nazaran, bir kişinin kalp krizinden ölmesi lakin rastgele bir nedenin belirlenememesi durumu, Birleşik Krallık’ta her yıl yaklaşık 500 kişiyi etkiliyor.
Geçtiğimiz ağustos ayında, Tyne and Wear’ın Washington kentinde yaşayan Poppy Eagle, bilinen hiçbir sıhhat sorunu olmamasına karşın kalbi durduktan sonra hayatını kaybetti. 20 yaşındaki moda öğrencisi, köpeğini gezdirdikten sonra meskene döndüğünde birdenbire yere yığıldı. Mevt nedeninin daha sonra SADS olduğu belirlendi.
Geçtiğimiz ay, gelecek vaat eden atletizmin yıldızı 19 yaşındaki Natalie Black, üniversitede katıldığı bir atletizm karşılaşmasında üç adım atlama şahsî rekorunu kırdıktan yalnızca birkaç saat sonra uykusunda hayatını kaybetti.
27 YAŞINDAKİ FUTBOLCU KÖTÜLEŞTİ, VEFAT ETTİ
27 yaşındaki Uruguaylı futbolcu Juan Izquierdo, geçen yılın ağustos ayında kötüleşerek kaldırıldığı hastanede trajik bir halde hayatını kaybetmişti. Luton Town kaptanı Tom Lockyer ise geçen aralık ayında alanda kalp krizi geçirmiş ve kalbi iki buçuk dakika boyunca durmuştu.
Izquierdo’nun vefatının, kalbine ekstra yük bindiren ve tıbben kardiyak aritmi ismi verilen sistemsiz bir ritimle atmasına neden olan bir viral enfeksiyon sonucu olduğu ortaya çıktı.
Lockyer’ın çöküşünün ise kalbin sistemsiz ve olağandışı derecede süratli atmasına neden olan ve kalp krizini tetikleyebilen bir sıhhat durumu olan atriyal fibrilasyonla irtibatlı olduğu anlaşıldı.
TÜRKİYE’DE SAYILAR NE DURUMDA?
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Cüneyt Koçaş, SADS sebepli ölümlerin Türkiye’de gerçek sayılarının şu anda bilinmediğini söyledi, “Toplumda genç yaşta ani formda hayatını kaybeden bireyler daima kalp krizi olarak belirtilmekte lakin bunların kıymetli bir kısmı da aritmik olaylara bağlı olarak gerçekleştiğinden SADS da akla gelmesi gerekiyor. Ölümcül olabilecek genetik aritmik olaylar daha erken kendini gösterdiği için maalesef bu sendromu da daha çok gençlerde görüyoruz” dedi.
ANİ KALP ÖLÜMLERİNİN YÜZDE 22’SİNİ OLUŞTURUYOR
Yapılan yeni araştırmada, araştırmacılar 2000-2010 yılları ortasında İsveç’te 1 ila 36 yaş aralığındaki 903 şahısta ani kalp mevti olayını inceledi. Araştırmacılar, SADS’ın ani kalp ölümlerinin yüzde 22’sini oluşturduğunu buldu.
SADS hadiselerinin yaklaşık üçte ikisi (yüzde 64) erkekti ve ölümlerin ortalama yaşı ise yalnızca 23’tü. Bilim insanları, olayların yaklaşık yarısının (yüzde 52) ölmeden evvel semptomlar yaşadığını söyledi.
En sık görülen belirtiler ise çarpıntı, bayılma, bulantı, kusma ve enfeksiyona bağlı belirtiler olarak sıralandı.
Avrupa Kardiyoloji Derneği’nin Milano’da düzenlenen yıllık Önleyici Kardiyoloji konferansında sunulan bulgular, SADS kaynaklı ölümlerin yüzde 4,2’sinin bayılma sonucu hastaneye kaldırıldığını da gösterdi. Yaklaşık 25 bireyden biri (yüzde 3,5) daha evvel konvülsiyon geçirdikten sonra hastaneye kaldırılmıştı. SADS mağdurlarının üçte biri, vefatlarından evvelki altı ay içinde hastaneyi ziyaret etmişti.
GENÇLERDE ANİ KALP VEFATININ EN YAYGIN NEDENLERİNDEN
Göteborg Üniversitesi’nde kardiyoloji uzmanı ve çalışmanın müellifi Dr. Matilda Frisk Torell, “SADS, genç sportmenler da dahil olmak üzere gençlerde ani kalp vefatının en yaygın altta yatan nedenlerinden biri olmasına karşın âlâ değerlendirilmemiştir” dedi ve şu bilgileri verdi:
“Bayılma, nöbet gibisi ataklar ve preeksitasyon üzere SADS’e öncülük edebilecek belirti ve semptomlar hakkında daha fazla bilgi sahibi olmamızla, sıhhat hizmeti ziyaretleri sırasında risk altında olan gençleri tespit edebiliriz. Sonuçlarımız ayrıyeten SADS için risk faktörü olarak psikiyatrik hastalıklar ve tedavileri konusunda daha fazla araştırma yapılmasının gerekliliğini ve yatkınlığı olan bireylerde gastrointestinal semptomlar ve bulaşıcı hastalıkların tetikleyici olarak hareket etme potansiyelini vurguluyor. Genç sportmenlerin taranması, bu belirtilerin belirlenmesi ve SADS’ın görülme sıklığının azaltılması için değerli bir fırsat lakin şu anda tarama seviyeleri düşük.”
SON 10 YILIN EN YÜKSEK DÜZEYİNE ULAŞTI
Geçen yıl ortaya çıkan kaygı verici datalar, kalp krizi ve felç üzere kardiyovasküler problemlerden kaynaklanan erken ölümlerin genel olarak son 10 yılın en yüksek düzeyine ulaştığını ortaya koydu.
Sigara içme oranlarının düşmesi, ileri cerrahi teknikler, stent ve statin üzere çığır açan gelişmeler sayesinde 75 yaş altındakilerde kalp krizi, kalp yetmezliği ve felç olayları 1960’lardan bu yana azalmıştı.
Ancak artık artan obezite oranlarının, yüksek tansiyon ve diyabet üzere bağlı sıhhat problemlerinin bu duruma katkıda bulunan en değerli faktörlerden olduğu düşünülüyor.
EN KIYMETLİ NEDENİ GENETİK GEÇİŞ OLABİLİR
Prof. Dr. Cüneyt Koçaş, “SADS’ın en sık nedeni doğuştan gelen genetik geçişli kalbin ritim mesaj sistemine ilişkin bozukluklardır. Bunlar genetik geçişli olduğu için ailede bir bireyde erken yaşta ani mevt olduğunda bütün ailenin bu açıdan taranması çok değerlidir. Bu hastalıklar öbür kalp hastalıkları üzere göğüs ağrısı, nefes darlığı şikayetleri olmuyor kimi durumlarda çarpıntı bayılır üzere olma ön belirtileri olabiliyor lakin maalesef çoğunlukla birinci belirti ani mevt oluyor” dedi ve ekledi:
“Eğer ailede ani mevt olayı olan şahıslarda bu genetik ritim bozuklukları saptanırsa bunları çeşitli yollarla tedavi etmek mümkün olabilir. Bunlar ilaç tedavileri olabileceği üzere ablasyon ve kalp pili üzere sofistike teknikler de olabilir.”
