Reklam Kurulu, hazır giysi işletmelerine eserlerinde domuz derisi kullandığı nedeniyle ceza uyguladı. Şura 4.8 milyon lira para cezası kesti. Yaşanan gelişme sonrasında kamuoyunda “Domuz derisi haram mı? Domuz derisinden ayakkabı ve kıyafet giymek caiz mi, günah mı?” sorularının yanıtı merak edilip araştırılmaya başlandı. Merak edilen sorunun karşılığıyla ilgili Diyanet’ten gelen karşılığı haberimizde derledik. İşte merak edilip araştırılan sorunun yanıtı…
DOMUZ DERİSİ HARAM MI?
Domuz derisinin dini kararıyla ilgili Diyanet’ten gelen karşılık şu formda:
Kur’an-ı Kerim’de haram kılınan hayvan kökenli besinler içerisinde açıkça ismi belirtilen tek hayvan domuzdur (Bakara, 2/173; Maide, 5/3; Enam, 6/145; Nahl, 16/115). Ayetlerde “domuzun etinin” vurgulanması, bu hayvandan beklenilen en kıymetli faydanın etine yönelik olması nedeniyledir. Fıkıh literatüründe domuzun sadece etinden değil, kemikleri ve yağı da dahil bütün cüzlerinden faydalanmanın haram olduğu açıkça belirtilmiştir.
Domuzdan kaçınmanın kapsamı konusunda ulaşılan görüş birliğini Cessas, “ümmetin domuzla ilgili ayetlerin metninde ittifak ettiği üzere, muhtevası ve yorumlanmasında da ittifak ettiği” tespitiyle vurgulamaktadır. Sırf domuz kılının deri vb. mamullerin dikişi için kullanılabileceği, kimi fıkıhçılar tarafından bir ekip çekincelerle birlikte kabul görmüştür (Cessas, Ahkamü’l-Kur’an, I, 153; III, 296-297; Kasani, Bedaiu’s-sanai, I, 63; İbn Kudame, el-Muğni, I, 109).
Fıkıh kitaplarındaki açık tabirlerden anlaşıldığı üzere (Bedreddin el-Ayni, Minhatü’süluk fi şerhi Tuhfeti’l-muluk, s. 48; İbn Nüceym, el-Bahrü’r-raik, VI, 87-88) bu görüşler de o periyotta ilgili işler için alternatif materyal meşakkati çekilmesinden kaynaklanmakta ve zaruret kavramıyla ilişkilendirilmektedir.
Dolayısıyla bu ruhsatın da devrinin koşullarına bağlı olduğu dikkatten kaçmamalıdır. Domuz mahiyeti (aynı) prestijiyle necis kabul edildiği için, domuz derisinin de tabaklama ve gibisi süreçlerle pak hale gelemeyeceği İslam alimlerinin tamamına yakını tarafından benimsenmiştir (Zeylai, Tebyinü’l-hakaik, I, 26; İbn Abdülber, el-İstizkar, XV, 347, 349; Dusuki, Haşiyetü’d-Dusuki ale’ş-Şerhi’l-Kebir, I, 54).
Günümüzde ise alternatif helal hususlar bulunduğu için domuz derisinden yahut kılından; ayakkabı yahut giysi yapmak, fırça yahut dikiş ipi imal etmek ve bu cins eserleri kullanmak, bunların alım satımını yapmak caiz değildir (DİYK’ın 2018-26 tarih ve sayılı kararı).
