BEN ANNE DEĞİL TEYZEYİM, BEN ŞIMARTACAĞIM SİZ EĞİTİMİNİ VERECEKSİNİZ
Serpil B. (45)
Benim çocuklarla aram daima çok yeterli olmuştur. Yaşım kaç olursa olsun onlarla daima çok uygun anlaştım ve arkadaş olmaya çalıştım. 20’li yaşlarımın sonuna hakikat iki yıl orta ile iki yeğenim oldu. Onlarla bebekliklerinden beri çok vakit geçirdim ve teyze yeğen ilgimiz çok hoştu. Şimdilerde ben 45 onlar 20’li yaşlarının başında olsa da hala hâlâ çok düzgün anlaşıyoruz. Anne babaları beni süspansiyon olarak kullansalar da ben daima yeğenlerimin tarafındayım ve daima onları destekliyorum. Aslında ebeveyn otoritesine daima karşı olduğum için onları yeterlice şımartıyorum biliyorum.
Çocukluklarından itibaren bütçem elverdiği ölçüde onlara oyuncaklar, ikramlar, kıyafetler aldım. Lakin artık büyüdüler, biri üniversiteye gidiyor başkası üniversiteye girmeye hazırlanıyor.
Ben de her ay kendi bütçemden bir ölçü para ayırıp onlara veriyorum. Yılbaşlarında, doğum günlerinde ya da bayramlarda kesenin ağzını bir epey açıyor hatta borç batağına saplandığım bile oluyor. Mesela bazen bakıyorum biri internetten saat modellerine bakıyor çok kıymetli diye alamıyor, linki at bana alayım diyorum. Birine bir şey alınca başkasına diyorum ki “Kuzenine şu kadarlık bir şey aldım senin de bu kadar harcama limitin var, ne istersin?” O da bana “Para atma sakın annem el koyuyor” diyor. Biz onu da öteki türlü hallediyoruz. Kendisi bilgisayar oyunu hastası, ailesi hudut koyduğu için o hususta taviz vermiyorum fakat bunun haricindeki kısıtlamaları pek önemsemiyoruz.
Her bayram, her doğum günü ablalarımla hengame ediyoruz. ‘Bu kadar para gönderilir mi, şımartma şunları, çıtayı güzelce yükseltiyorsun, paranın bedelini bilmiyorlar. Paranın sıkıntı kazanıldığını dikkatli harcanması gerektiğini öğrenmeleri lazım’ diyorlar. Ben de ‘Sana katılıyorum nitekim çok haklısın ancak ben onların annesi değil teyzesiyim ben şımartacağım siz eğitimini vereceksiniz” diyorum. Ortalık buz kesiyor, kısa mühlet sessizlik oluyor fakat kazanan tekrar biz oluyoruz. Yeğenlerim ile kimse ortamıza giremez…
BİZE SORMADAN ÇOCUKLARIMLA TATİL PLANI YAPTILAR
Sibel G. (41)
İki tane kızım var. Biri 9 oburu ise 13 yaşında. Eşimin anne ve babası çocuklarımıza abartılı ikramlar alma alışkanlığı edinmiş durumdalar. Mesela bu sene sömestr tatilinde çocukları kar tatiline götürmek için plan yapmışlar. Kalınacak yeri ayarlamışlar, tarihleri netleştirmişler, “Çocukları kayağa götüreceğiz” diyorlar. Müsaade almak yok, fikrimizi sormak yok.
Sık sık değerli elektronik eşyalar ve oyuncaklar alıyorlar. Doğum günlerinde herkesin ikramını ‘ezecek’ şeyler alıyorlar. Bu da bir mühlet sonra herkesi rahatsız etmeye başladı. Beni de…
Eşim bunu anne babasıyla konuşmuyor ve hatta minnettar olmamız gerektiğini söylüyor. Lakin ben minnet yerine öfke duyuyorum zira çocuklarıma alınan değerli eşyaların ve planlanan tatillerin bana sorulmamasını kabul edemiyorum.
ALTI AYLIK BEBEĞİMİN HEM PATENİ HEM KAYKAYI HEM BİSİKLETİ VAR
Fatih Y. (36)
Dört yaşındaki kızım benim ailemin de eşimin ailesinin de birinci torunu. Kızım daha doğmadan ailelerimiz her şeyini alma yarışına girdi. Biz “kendimiz halledelim” dememize karşın müsaade vermediler. Çok heyecanlılardı biz de anlayışla karşıladık. Sağ olsunlar birinci başlarda bizim istediğimiz, gerekli gördüğümüz şeyleri aldılar. Fakat bir müddet sonra durum denetimden çıkmaya başladı. Biz, bebek doğunca nasılsa durum düzelir diye düşünüyorduk lakin daha fazla olmaya başladı. Giyemeyeceği kadar çok kıyafeti olmaya başladı. Tatlı tatlı uyardık, paranıza yazık kullanamıyor hepsini dedik. Dinlemediler. Her gördükleri oyuncağı, yaşına uymayan, en az iki sene sonra kullanmaya başlayabileceği eserleri almaya başladılar. Konut oyuncaktan geçilmiyordu. Kızımız daha altı aylıkken bisikleti, scooter’ı, pateni ve kaykayı vardı! Lakin elbette tek ilgilendiği şey ses çıkaran çıngırağı ve peluş kedisiydi. Bu ortada yanlış anlaşılma olmasın her yeni ikramda ihtar yapıyorduk. Hatta bir mühlet sonra aldıklarını kabul etmemeye, “lütfen iade edin” demeye başladık. Vakitle azalsa da bir türlü bu alımlar bitmedi.
Biz de bebeğimiz her şeye birebir anda sahip olmasın istiyorduk lakin maalesef ailelerimiz bu fikrimize hiç hürmet duymadı. Mesken dolup taşmaya başlayınca ailelerimizi bir cedde getirdik ve bu işin bu türlü olmayacağını, onlara minnettar olduğumuzu lakin yaptıkları şeyin artık hem bebeğimize hem bize hem de kendilerine ziyan verdiğini uzun uzun anlattık. Üzüldüler, kızdılar, bağırdılar ancak sonunda ikna oldular. Artık yeniden hoş bir şey gördüklerinde dayanamıyorlar fakat en azından almadan evvel bize soruyorlar. Biz de çabucak vazgeçiriyoruz.
BEN DEDEYİM, TORUNUMA ALMAYACAĞIM DA KİME ALACAĞIM
Abdullah R. (66)
Kızımla daima sorun yaşıyoruz. “Baba bu kadar harçlık verme, anne şunu neden aldın” üzere şeyler söylüyor. Benim kabahatim torunumu sevmek mi? Maddi durumum varken harçlık da veririm, armağanlar de alırım, alır onu gezdiririm de. Torunum 16 yaşında. Harçlığa muhtaçlığı olabilir, arkadaşlarıyla toplumsallaşmak isteyebilir, ailesinden isteyemeyebilir. O yüzden torunuma her ay belirli bir harçlık veriyorum. Kızım ise verdiğim sayısı çok buluyor, “Baba ona vereceğine bize ver, onun için birikim yapalım” diyor. Ne birikimi? Gençken ezaya girmeden istediğini alsın, istediği yere gitsin işitiyorum ben. O yüzden de kızımla anlaşamıyoruz. Ben dedeyim, kimse kusura bakmasın. Torunuma armağan de alırım, harçlık da veririm. Annesi babası bile karışamaz.
* * * * *
Peki uzmanlar bu hususta neler söylüyor? Aileler sahiden çocuklara istediği armağanları alabilir mi? Yoksa ebeveynlerin onayı olmadan alınan ikramlar, verilen harçlıklar çocuğun gelişiminde aksiliklere mı neden olur?
Çocuk Gelişimi Uzmanı ve Öğretim Vazifelisi Merve Mercan, hususla ilgili tüm merak edilen soruları yanıtladı.
ÇOCUKLARA ANNE BABA DIŞINDAKİ AİLE ÜYELERİ TARAFINDAN ALINAN DEĞERLİ ARMAĞANLARIN, ÇOCUK GELİŞİMİ ÜZERİNDE RASTGELE BİR TESİRİ OLUR MU?
Çocuklara birincil bakım veren ebeveynleri dışındaki aile üyeleri tarafından alınan kıymetli armağanlar, gelişimleri üzerinde çeşitli tesirler yaratabilir. Pahalı ikramlar alan çocuklar, maddi kıymet ile duygusal pahası birbirine karıştırabilirler. Sevginin kıymetli armağanlarla gösterildiğini düşünerek yanlış bir sevgi lisanı edinebilirler. Ebeveynler ikramlar konusunda hudut koymak istemesine karşın çocuğa alınan kıymetli armağanlar emel çocukla olan bağı kuvvetlendirmek olsa da çocuğun ebeveynlerinin sonlarının esnetilebilir ya da kıymetsiz olduğuna ait yanlış bir bakış açısı edinmesine yol açabilir. Bu durum da direkt ya da dolaylı halde ebeveyn çocuk bağlantısına ziyan verebilir. Tüm bunlara ek olarak daima olarak yüksek maliyetli ikramlar alan çocuklarda yanlış tüketim alışkanlıkları ve gerçekçi olmayan beklentiler gelişebilir.
AİLE ÜYELERİ ÇOCUĞA RASTGELE BİR ŞEY ALMADAN EVVEL ANNE BABAYA İSTİŞARELİ VE İSTEKLERİNİ ALMALI MI?
Evet, aile üyeleri çocuğa rastgele bir şey almadan evvel kesinlikle anne ve babaya istişareli ve onların isteğini almalıdır. Bu, sağlıklı, istikrarlı, dengeli ve uyumlu bir aile dinamiği için hayli kıymetlidir. Ebeveynler, çocuklarının muhtaçlıklarını, gelişim süreçlerini ve aile içindeki pahalarını en düzgün bilen bireylerdir. Ayrıyeten, her ikram çocuğun yaşına, ilgi alanına, gelişimine yahut ailenin sonlarına uygun olmayabilir. Bilhassa kıymetli ikramlar, çocuğun maddi pahası sevgiyle ilişkilendirmesine neden olabilir ve tüketim alışkanlıklarını olumsuz etkileyebilir. Ebeveynlerle evvelden bağlantı kurmak, çocuğun hem ruhsal hem de duygusal gelişimi açısından daha uygun ikramların seçilmesini sağlar.
EBEVEYNLER, YAKINLARI TARAFINDAN ÇOCUKLARINA ALINAN DEĞERLİ ARMAĞANLAR KARŞISINDA NASIL DAVRANMALI?
Ebeveynler, yakınları tarafından çocuklarına alınan değerli ikramlar karşısında öncelikle açık ve nazik bir irtibat kurarak hususla ilgili korkularını lisana getirebilirler. Akrabaların sevgi ve ilgi gösterme eforlarını anlayarak, çocuğa uygun ikramlar konusunda birlikte tahlil üretmek yararlı olabilir. Ebeveynler sonlarını net bir halde belirlemeli ve kararlı olmalıdır. Şayet aile üyeleri bu hudutları ihlal ediyorsa, daha önemli bir konuşma yaparak aile üyelerinin çocukları üzerindeki tesirlerinin sonlarını açıkça belirtebilir ve aile içindeki rollerin ve sonların tekrar çizilmesi gerektiğini söz edebilirler. Bu formda sağlıklı bir bağlantıyla, her iki tarafın da beklentileri dengelenebilir.
BAZI DURUMLARDA EBEVEYNLER DE BU BAHİSTE UYUŞMAZLIĞA DÜŞEBİLİYOR. BİR TARAF ALINANLARI ONAYLAMAZKEN ÖTEKİ TARAF “NE HOŞ İŞTE, MİNNET ETSENE” DİYEBİLİYOR…
Ebeveynler, çocuklara alınacak armağanlar konusunda ortak bir tavır sergilemelidir. Bunun için evvel çocuklara hangi kıymetlerin aşılanacağına karar verilmeli ve bu pahalar doğrultusunda ikramlar seçilmelidir. Açık ve empatik irtibatla, her iki tarafın da görüşleri anlaşılmalı ve ortak bir tahlil bulunmalıdır. Ebeveynler, armağanların hudutlarını belirleyerek birlikte hareket etmeli, dışarıdan gelen ikramlar konusunda da dengeli olmalıdır. Ebeveynlerin birebir tarafta durması, çocukların inançlı bir ortamda büyümesini ve sağlıklı bir duygusal gelişim göstermelerini sağlar. Bu tutarlılık, ailedeki dengeyi korur ve dışarıdan gelen baskılar karşısında çocukların eğitimiyle ilgili belirsizlik yaratmaz. Ek olarak ebeveynler, asıl kıymetli olanın kimin daha hakikat düşündüğünden çok uzun yahut kısa vadede çocuğun yüksek faydası için uygun olan yolun belirlenmesi olduğunu unutmamalıdır.
ÇOCUKLARA AİLELERİNİN İSTEĞİ OLMADAN KIYMETLİ İKRAMLAR ALANLARA NELER SÖYLERSİNİZ?
Ailelerin isteği olmadan çocuklara değerli ikramlar almak, ebeveynlerin çocukları için belirledikleri hudutları zayıflatabilir ve aile içindeki dengeyi bozabilir. Çocuk, maddi pahayla sevgi ve ilgi beklemeye başlayabilir. Ek olarak, ebeveynler alınacak armağanlar ile ilgili ortak bir tavır geliştirememişler ise akrabaların ikramları aile içi çatışmalara neden olabilir. Akrabaların, ebeveynlerin hudutlarına hürmet göstermesi, çocukların duygusal gelişimini ve aile içindeki ahengi korumak ismine epeyce kıymetlidir.
Hediye, birden fazla vakit karşımızdaki şahsa olan ilgi ve sevgimizin göstergesi olduğundan bu hislerimizi söz ederken maddi pahası yüksek ikramlar yerine, çocuğun gelişimini destekleyen manalı ve tecrübe odaklı armağanlar tercih edilebilir. Bu sayede çocuklar, sevgi ve bedelin maddiyatla değil, birlikte geçirilen kaliteli vakitle ölçülebileceğini öğrenebilirler.
