Yüzlerce yıl boyunca milyonlarca insanın gelip geçtiği, tarihin acılarına, zaferlerine ve dönüşümüne tanıklık etmiş bir meydan düşünün. Burası Paris’in kalbi sayılan Place de la Concorde… Lakin burası Eyfel Kulesi’nin gölgesinde duran bir geçit değil.
Bu meydan, Fransız monarşisinin çöküşünden cumhuriyetin doğuşuna kadar uzanan derin bir geçmişin sessiz şahidi. Ama burada yükselen ve göğe uzanan bir anıt var ki, geçmişi sırf Fransız tarihine değil, Mısır’ın kadim sırlarına kadar uzanıyor: Luksor Dikilitaşı.
Yaklaşık olarak 200 yıldır Paris’in sekizinci bölgesinde bulunan Place de la Concorde Meydanı, antik Mısır’dan günümüze ulaşan harika bir yapıta mesken sahipliği yapıyor. Kent sakinlerinin ve turistlerin hayranlıkla izlediği bu görkemli yapı, 3 bin yıldan fazla bir geçmişe sahip. Kırmızı granitten oyulmuş bu anıt, MÖ 1250 civarında Mısır Firavunu II. Ramses’in buyruğuyla inşa edildi ve sonrasında Fransa’ya ikram edildi.
ÖZEL TASARLANAN BİR GEMİYLE NİL NEHRİ’NDEN PARİS’E GETİRİLDİ
Orijinalde Mısır’daki Luksor Tapınağı’nın girişinde yer alan iki dikilitaştan biri olan bu yapı, 1830’ların başında Nil Nehri’nden özel olarak tasarlanan bir gemiyle Paris’e getirildi. 1836 yılında, Fransız İhtilali sırasında halkın idamları izlediği tarihi Concorde Meydanı’nın ortasına, Kral Louis-Philippe’in isteğiyle dikildi.
Yüzyıllardır meydanın tam ortasında yükselen bu anıt, tarih meraklılarının ve turistlerin ilgi odağı oldu. Yüzeyi dört tarafa bakan hiyerogliflerle bezeli olan dikilitaşın, uzun müddettir tüm sırlarının çözüldüğü düşünülüyordu. Fransız Mısır bilimci François Chabas, 19. yüzyılda bu hiyerogliflerin büyük kısmını çözümlemiş ve kamuoyuna sunmuştu. Fakat çağdaş bilim, bu taşın hâlâ konuşacak çok şeyi olduğunu kanıtladı.
YENİ KEŞİF VE YEDİ BİLİNMEYEN MESAJ
Covid-19 pandemisi sırasında başlayan çalışmalar, Luksor Dikilitaşı’nın bugüne kadar fark edilmemiş yeni sırlarını ortaya çıkardı. Paris-Sorbonne Üniversitesi’nde misyonlu Mısır bilimci Dr. Jean-Guillaume Olette-Pelletier, Olimpiyatlar öncesi başlatılan onarım kapsamında anıtın zirvesine çıkma müsaadesi alan birinci uzman oldu. Bu tarihi fırsat sayesinde, dikilitaşın tepesine ulaşarak ayrıntılı müşahedeler yaptı ve yedi bâtın iletinin izini sürdü.
Dr. Olette-Pelletier, dikilitaşta yer alan kimi hiyerogliflerin içinde sırf özel olarak eğitilmiş şahıslarca anlaşılabilecek ‘kripto-hiyeroglifler’ olduğunu belirtti. Bunlar, rablerin lisanı olarak kabul edilen, halkın değil, yalnızca ruhban sınıfının ve seçkinlerin okuyabildiği bilinmeyen yazılardı.
DİKİLİTAŞTA NELER SAKLI?
Anıtın batı cephesi, antik Mısır’da sadece Nil Nehri’nden gelen soyluların görebileceği formda tasarlanmıştı. Bu cephede, Firavun II. Ramses’in İlah Amon’a adak sunduğu sahne yer alıyor ve bu imaj, bir cins tanrısal meşruiyetin görsel tabiri olarak kabul ediliyor.
Diğer yandan doğu cephesinde, Ramses’in başlığında yer alan ince boğa boynuzları dikkat çekiyor. Olette-Pelletier’e nazaran, bu ayrıntı ‘ka’ kelimesine yani ömür gücüne yapılan sembolik bir gönderme. Bulunan bilinmeyen bildirilerden biri ise daha dikkat cazip: ‘Amun’un ka-kuvvetini yatıştırın!”
Bilim insanına nazaran bu tabir, insanların doğuştan getirdikleri fakat vakit zaman yıkıcı olabilen yaşamsal güçlerinin rabler aracılığıyla dengelenmesi gerektiğini anlatıyor. Bu çeşit bildiriler, Antik Mısır’ın sırf fizikî değil, tıpkı vakitte spiritüel sistemini de anlamaya yönelik değerli ipuçları sunuyor.
Dr. Jean-Guillaume Olette-Pelletier tarafından Luksor Dikilitaşı’nda tespit edilen yedi zımnî iletinin tam metinleri şimdi yayımlanmadı. Bu iletilerin ayrıntıları, Montpellier Üniversitesi’nde yayımlanacak olan ENIM-Montpellier Egyptology Journal mecmuasında yer alacak bir makalede sunulacak.
KARDEŞ ‘DİKİLİTAŞ’ DAHA FAZLASINI BARINDIRIYOR OLABİLİR
Paris’teki dikilitaş, Luksor’daki ikizinden biraz daha kısa. Dr. Olette-Pelletier’in belirttiğine göre, Mısır’daki dikilitaş tam olarak tıpkı yapıda değil ve bu da onu daha fazla kapalı ileti barındırma potansiyeline sahip kılıyor. Araştırmacının bu kardeş yapı üzerinde de emsal bir tahlil yapıp yapmadığı şimdi net değil. Lakin dikkatler artık bu ikinci dikilitaşta olabilir.
Uzmanlara nazaran bu keşif, sırf bir arkeolojik bulgu değil, birebir vakitte II. Ramses’in kadim mirasına da ışık tutuyor. MÖ 1279-1213 yılları ortasında karar süren ve 66 yıl boyunca tahtta kalan bu büyük firavun hem savaşçı hem de inşa ettirdiği devasa yapılarla anılıyor.
Daily Mail’in ‘Scientist discovers 7 secret messages hidden on Paris’ Egyptian Obelisk’ başlıklı haberinden derlenmiştir.
