Hindistan ve Pakistan ortasında, 22 Nisan’da ihtilaflı Keşmir bölgesinde 26 turistin öldürüldüğü terör saldırısının akabinde başlayan tansiyon, iki nükleer gücü karşı karşıya getirdi. Hindistan, evvelki gece Pakistan toprakları ve tekrar ülkenin denetimindeki Azad Keşmir’i füzelerle vurdu. Pakistan, hücumlara karşılık verdi. Tansiyon şimdilik yatışsa da İslamabad idaresinin orduya “dilediği vakitte aksiyona geçme yetkisi” vermesi, tam kapsamlı savaş korkusu yarattı.
9 BÖLGE GAYE ALINDI
Hindistan ordusu, evvelki gece yarısından sonra Pakistan ve ülkenin denetimindeki Azad Keşmir bölgesindeki “hedeflere” askeri operasyon başlattığını duyurdu. Yapılan açıklamada 9 bölgenin füzelerle amaç alındığı, “Pakistan askeri tesislerinin vurulmadığı” belirtildi. Dışişleri Bakanlığı Sekreteri Vikram Misri, istihbarat bilgilerinin Hindistan’a yönelik yeni hücumların yaklaşmakta olduğunu gösterdiğini; operasyonun “hem caydırma hem de önleme” maksadıyla yapıldığını söyledi.
BATILI FÜZELERLE SALDIRDI
Hint medyasına nazaran 25 dakika süren operasyonda Fransız üretimi Hammer güdümlü bomba ve Fransız/İngiliz üretimi “Scalp” seyir füzeleri kullanıldı. Pakistan ordusu, ataklarda 31 kişinin hayatını kaybettiğini, 46 kişinin ise yaralandığını bildirdi. Ordudan yapılan açıklamada pek çok noktaya isabet eden füzelerin cami ve sıhhat kliniklerine ziyan verdiği; Bahawalpur Camisi’ni vuran füze taarruzunda ortalarında bayan ve çocukların da bulunduğu 13 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi. Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh, saldırılarda sivillerin değil terör saldırısını gerçekleştiren bireylerin maksat alındığını savundu.
PAKİSTAN: 5 JET DÜŞÜRDÜK
Pakistan Hava Kuvvetleri, füze akınlarının akabinde beş Hint Hava Kuvvetleri jetini düşürdüklerini duyurdu. Pakistan’ın, Hindistan ordusuna ilişkin bir Rafale tipi savaş uçağını düşürdüğü de ileri sürüldü. Ayrıyeten Pakistan ordusunun fiili hudut denetim sınırı boyunca topçu hücumları düzenlediği bildirildi. Bu akınlarda Hindistan yönetimindeki Cammu Keşmir’de en az 15 kişinin öldüğü; mesken ve işletmelerin önemli hasar gördüğü, okulların kapatıldığı ve tüm uçuşların iptal edildiği bildirildi. Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif dün yaptığı açıklamada “Belki geri adım atacağımızı düşünüyorlardı fakat Pakistan’ın yürekli bir ulus olduğunu unuttular” sözlerini kullandı. Hindistan’ın hava akınlarına karşılık Pakistan’ın “düşmanı dize getirmesinin” yalnızca birkaç saat sürdüğünü söyleyen Şerif, “Hindistan’ın gururu olan beş savaş jeti artık yalnızca kül ve moloz yığınından ibaret” tabirlerini kullandı.
ORDUYA YETKİ VERİLDİ
Pakistan, Hindistan’ın maslahâtgüzarını Dışişleri Bakanlığı’na çağırırken Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri, BM Genel Kurul Başkanı ve BM Güvenlik Kurulu Liderini Hindistan’ın ‘açık saldırganlığı’ hakkında bilgilendirdiğini duyurdu. Başbakan Şerif’in başkanlığındaki güvenlik kurulu toplantısının akabinde yapılan açıklamada Hindistan taarruzlarının “hayali terörist kamplarının varlığı bahanesiyle” gerçekleştirildiği ve mescitler de dahil olmak üzere sivil altyapının kasıtlı olarak amaç alındığı belirtildi. Hükümet, Pakistan’ın “kendi savunması için, istediği vakit, yerde ve şekilde” karşılık verme hakkını gizli tuttuğunu ve silahlı kuvvetlere yetki verildiğini bildirdi.
ÖRGÜTTEN İNTİKAM YEMİNİ
Başbakan Şerif, Hindistan’ın hücumda 80 jet kullandığını belirterek “Hava kuvvetlerimiz hazırlıklıydı. Hindistan tarafı füzeleri bıraktığı anda saldırdık ve beş Hint jetini vurduk” dedi. Bu ortada Pakistan’da konuşlu Ceyş-i Muhammed örgütü, Hindistan’ın Bahawalpur kentine düzenlediği hücumda önder Mevlana Mesud Ezher’in ailesinden 10 kişinin öldüğünü belirterek karşılık verileceğini duyurdu.
‘EVLİ BAYANLARIN SAÇLARINA SÜRDÜĞÜ BOYA’
OPERASYONUN İSMİ ‘SİNDOOR’
Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin evvelki gece boyunca Pakistan’a yönelik taarruzları yakından takip ettiği belirtildi. Modi, kabine toplantısında hücumları “Sindoor Operasyonu” olarak isimlendirdi. “Sindoor” sözü “evli Hindu bayanların saç ayrımına sürdüğü kırmızı toz” manasına geliyor. 22 Nisan’da düzenlenen atakta eşlerinin öldürülmesine şahit olan dul bayanlara atfen operasyona bu ismin verildiği bildiriliyor.
5 SORUDA KRİZ
1. Pakistan ve Hindistan niçin anlaşamıyor?
1947’de İngiliz sömürgeciliğinin sona ermesiyle bölge Hinduların çoğunlukta olduğu Hindistan ve Müslümanların çoğunlukta olduğu Pakistan olarak ikiye ayrılıyor. İki bağımsız ülke o vakitten beri aidiyeti belgisiz kalan Keşmir bölgesi nedeniyle vakit zaman savaşın eşiğine geliyor.
2. Keşmir’i hali hazırda kim denetim ediyor?
1965 ve 1999 yılları ortasında iki ülke Keşmir yüzünden savaşırken bölgede ayaklanmalar ve hudut çatışmaları daima oldu. İki taraf da Keşmir’in bir kısmını denetim ederken bölgenin tamamı üzerinde hak sav ediyor. Pakistan, Keşmir’in Müslüman yüklü olduğunu bu nedenle kendisine ilişkin olduğunu savunurken Hindistan ise Himalayalarla beslenen bu topraklarda hak argüman ediyor. Keşmir’in bir kısmı de Aksai Çin ismi altında Çin’in denetiminde.
3. Pakistan ne istiyor, Hindistan ne istiyor?
Pakistan Keşmirlilere kendi geleceklerini tayin etme hakkı verilmesini istiyor. Narendra Modi liderliğinde Hindu milliyetçiliğin yükselişe geçtiği Hindistan tersine Keşmir’deki Müslüman nüfusa yönelik baskılarını giderek arttırdı.
4. Bölgede nasıl bir güç istikrarı kelam konusu?
ABD, Hindistan’ı ezeli rakibi saydığı Çin’in nüfuzuna karşı bir istikrar ögesi olarak görüyor. Hindistan; Çin’in tesirine karşı ABD, Avustralya ve Japonya ile birlikte oluşturulan Quad iştirakinde yer alıyor. Şubat ayında Hindistan Başbakanı Modi, ABD Başkanı Trump ile Beyaz Saray’da görüşmüş, iki taraf askeri ve ticari bağları geliştirme niyetlerini açıklamıştı. Çin ve Rusya ise Pakistan’a yakın duruyor. Türkiye, tarihi ve kültürel bağları olan Pakistan’ı stratejik ortak olarak görüyor.
5. Son tansiyon nasıl patlak verdi?
22 Nisan’da Hindistan denetimindeki Cammu Keşmir’in dağlık Pahalgam kasabasında turistlere düzenlenen hücumda birçok Hindu 26 sivil erkek öldürüldü. Kurbanların isim ve dinleri sorularak bayanlardan ayrılarak öldürüldüğü argüman edildi. Yeni Delhi hücumdan Pakistan’da konuşlu Leşkeri Tayyibe örgütünü sorumlu tuttu. Pakistan ise kendisine yönelik suçlamaları reddetti, bağımsız soruşturma istedi. Misilleme olarak Indus Suları muahedesini askıya alan Hindistan, Pakistan’a barajlardan su akışını kesti. İki ülke teyakkuza geçerken evvelki akşam Hindistan’ın füze saldırısına Pakistan hudut bölgesinden topçu ateşiyle cevap verdi.
DÜNYA ‘İTİDAL’ İSTEDİ
BM: DÜNYA YENİ BİR SAVAŞI KALDIRAMAZ
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Hindistan’ın Pakistan’a hava harekâtından derin telaş duyduğunu belirterek, taraflara azami itidal davetinde bulundu. BM Sözcüsü Stephane Dujarric ise açıklamasında, “Dünya, Hindistan ve Pakistan ortasında askeri bir çatışmayı kaldıramaz” sözlerini kullandı.
ABD: SONA ERMESİNİ UMUYORUZ
ABD Başkanı Donald Trump, Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un yemin merasiminde, Hindistan’ın Pakistan’a saldırısına ait, “Utanç verici. Ben yalnızca bunun çok çabuk sona ermesini umuyorum” diye konuştu.
İRANLI BAKAN BÖLGEDE
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, evvelki gün İslamabad’da Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Dışişleri Bakanı Muhammed İshak Dar ve Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zerdari ile bir ortaya geldi. İranlı Bakan’ın bugün Hindistan’ı da ziyaret edeceği bildirildi.
MOSKOVA DİPLOMASİYE İŞARET ETTİ
Rusya Dışişleri Bakanlığı, “askeri çatışmanın tırmanmasından derin kaygı duyuyoruz” açıklaması yaptı, sorunun diplomasiyle çözülmesi iletisi verdi.
PEKİN: ENDİŞE DUYUYORUZ
Çin Dışişleri Bakanlığı, Hindistan’ın düzenlediği operasyondan telaş duyulduğunu bildirdi. İki ülkenin hep birbirlerine ve Çin’e komşu olacağı kaydedilen açıklamada, taraflara barış ile istikrarın genel faydasına hareket ederek, itidalli davranma daveti yapıldı.
ERDOĞAN ŞERİF İLE TELEFONDA GÖRÜŞTÜ
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ile dün telefon görüşmesi yaptı. Erdoğan Türkiye’nin, Pakistan’ın bu süreçteki itidalli ve itidalli siyasetini desteklediğini, Cammu-Keşmir’deki terör saldırısına ait tarafsız, şeffaf ve emniyetli bir memleketler arası soruşturma yürütülmesi teklifinin isabetli olduğunu belirtti.
ANKARA’DAN KINAMA VE İTİDAL ÇAĞRISI
Öte yandan Dışişleri Bakanlığı, Pakistan ile Hindistan ortasındaki tansiyonun kaygıyla takip edildiğini belirterek, taraflara sağduyu daveti yaptı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Hindistan tarafından düzenlenen taarruz topyekûn bir savaş riskini ortaya çıkarmıştır. Bu cins kışkırtıcı adımları ve siviller ile altyapıyı gaye alan hücumları kınıyoruz. Taraflara sağduyulu davranmalarını ve tek taraflı hareketlerden kaçınmalarını telkin ediyoruz. Tansiyonun bir an evvel düşürülmesini teminen gerekli önlemlerin alınmasını ve misal olayların tekrarını önlemek için terörle çaba alanı dahil olmak üzere, muhtaçlık duyulan düzeneklerin oluşturulmasını ümit ediyoruz. Pakistan’ın, 22 Nisan terör saldırısının araştırılması istikametindeki çağrısını destekliyoruz” denildi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da dün Pakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Muhammed İshak Dar ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
