Türkiye’de doğurganlık oranlarının 2001’de 2,38 düzeyinden 2023’te 1,51’e gerileyerek nüfus yenilenme eşiği olan 2,1’in altına düşmesi, hükümeti harekete geçirdi. Çalışan annelerin hem iş hayatında etkin kalmasını hem de çocuk bakımına daha fazla vakit ayırmasını sağlamak emeliyle doğum müsaadesi müddetlerinde esaslı değişiklikler gündemde. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “en az 3 çocuk” davetleri ve Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın teşvik siyasetleri doğrultusunda, fiyatlı doğum müsaadesinin mevcut 16 haftadan 1 yıla çıkarılması ve fiyatsız müsaadenin 1,5 yıla uzatılması için taslak çalışma hazırlandı. Pekala, doğum müsaadesi 2025’te uzayacak mı? Fiyatlı doğum müsaadesi 1 yıl olacak mı?
DOĞUM MÜSAADESİ 2025’TE UZAYACAK MI, NE VAKİT UZAYACAK?
Türkiye’de mevcut düzenlemeye nazaran, çalışan anneler doğum öncesi 8 hafta ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta (4 ay) fiyatlı doğum müsaadesi kullanıyor. Çoğul gebeliklerde (ikiz, üçüz vb.) doğum öncesi müsaade 10 haftaya çıkıyor. Ayrıyeten, kamu çalışanları 2 yıla kadar, özel bölüm çalışanları ise 6 aya kadar fiyatsız doğum müsaadesi hakkına sahip. Ancak, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran düşen doğurganlık oranları, hükümeti daha kapsamlı teşvik siyasetlerine yöneltti.
2024 ve 2025’te yapılan Nüfus Politikaları Kurulu toplantılarında, fiyatlı doğum müsaadesinin 1 yıla çıkarılması ve fiyatsız müsaadenin 1,5 yıla uzatılması için taslak çalışma hazırlandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, TBMM Bayana Karşı Şiddet ve Ayrımcılığın Önlenmesine Yönelik Meclis Araştırma Komisyonu’nda, “Doğum müsaadesi müddetlerini artırmak ve işçi-memur ortasındaki farkları gidermek için çalışmalara başladık” açıklamasını yaptı.
ÇALIŞAN ANNELERE 1 YIL FİYATLI DOĞUM MÜSAADESİ NE VAKİT BAŞLAYACAK?
Ücretli doğum müsaadesinin 1 yıla çıkarılmasına yönelik taslak, 2025 Nisan’ında kamuoyuyla paylaşıldı. Bu düzenleme TBMM’ye sunulmak üzere hazırlanıyor ve onaylanmasının akabinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Lakin, düzenlemenin kesin yürürlük tarihi şimdi netleşmedi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, taslağın 2025 yılı içinde yasalaşmasını hedefliyor, fakat ekonomik tesirler ve özel kesimdeki uygulanabilirlik tartışmaları nedeniyle süreç uzayabilir.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Ocak 2025’teki Nüfus Politikaları Kurulu toplantısında, “Doğum müsaadelerinin artırılması, doğum yardımları, esnek çalışma modelleri ve fiyatsız kreş hizmetleri üzere adımlar atacağız” diyerek düzenlemenin kapsamını vurguladı. Bu açıklamalar, düzenlemenin 2025’in ikinci yarısında hayata geçebileceğine işaret ediyor, lakin resmi bir takvim açıklanmadı.
