Yapılan son araştırmalar, antrenmanın yalnızca içeriği ya da müddeti kadar, günün hangi saatinde yapıldığının da sıhhat üzerinde belirleyici bir rol oynayabileceğini ortaya koyuyor. Bilhassa kalp sıhhati açısından antrenman zamanlamasının tesirlerini mercek altına alan yeni bulgular, bu alanda ezberleri bozabilecek nitelikte.
SABAH SPORUNUN KALBE KATKISI: RİSKTE YÜZDE 35’E VARAN AZALMA
Avrupa Önleyici Kardiyoloji Dergisi’nde yayımlanan yeni ve kapsamlı bir araştırma, 85 binden fazla yetişkinin idman alışkanlıklarını mercek altına aldı ve dikkat cazip sonuçlara ulaştı.
Araştırmanın bulguları çarpıcı: Sabah 8 ile 11 ortasında idman yapan bireylerin kalp hastalığına yakalanma riski yüzde 11, felç geçirme riski ise yüzde 16 daha düşük. Bilhassa bayanlar için bu oranlar daha da dikkat cazibeli. Sabahın geç saatlerinde yani saat 9.00 ile 11.00 ortasında idman yapan bayanların, koroner arter hastalığına yakalanma riski yüzde 24, felç geçirme riski ise yüzde 35 daha az.
Hollanda’daki Leiden Üniversitesi Tıp Merkezi’nden araştırmanın başyazarı Gali Albalak, “Egzersizin kalp sıhhatine yararlı olduğunu esasen biliyorduk. Bu çalışmayla birlikte, sabah yapılan antrenmanın bu faydayı daha da artırabileceğini gördük” diyor.
‘NE VAKİT SPOR YAPMALIYIM?’ SORUSU TEKRAR ŞEKİLLENİYOR
Bu bulgular, ‘spor yapmak için en düzgün saat hangisi?’ sorusunu yine gündeme taşıyor. Antrenmanı günün hangi saatinde yaptığınızın, bedenin biyolojik saatine yani sirkadiyen ritme uyumlu olup olmaması, kalp sıhhati başta olmak üzere genel sıhhatiniz üzerinde önemli farklar yaratabiliyor. Bu alandaki bilimsel konsept “kronoaktivite” olarak isimlendiriliyor yani antrenmanların bedenin iç saatine nazaran ayarlanması.
KADINLAR DAHA FAZLA YARAR GÖRÜYOR, LAKİN NEDEN?
Araştırmada bayanların sabah sporu sayesinde daha fazla yarar gördüğü gözlemlendi. Fakat bu farkın nedeni şimdilik bilinmiyor. Gali Albalak, çalışmanın gözlemsel olduğunu vurgulayarak, “Kadınlarda tesirlerin neden daha besbelli olduğunu açıklayamıyoruz lakin bu durum, gelecekte daha fazla cinsiyet odaklı araştırmaya gereksinim olduğunu gösteriyor” diyor.
GÖRÜŞ BİRLİĞİ ŞİMDİ SAĞLANMIŞ DEĞİL
Her ne kadar sabah saatleri kalp sıhhati açısından umut verici görünse de, bu konuda görüş birliği şimdi sağlanmış değil. 2023 yılında yayımlanan öbür bir araştırma, bilhassa erkeklerde ve yaşlı bireylerde kalp hastalığı riskinin öğlenden sonra yapılan idmanlarla daha fazla azaldığını savunuyor. Bu çalışmaya nazaran 11.00 ile 17.00 ortasındaki saat dilimi daha tesirli olabilir.
Benzer biçimde, 2024’te yayımlanan bir diğer çalışma ise gece antrenmanlarının hayat müddetini uzatma potansiyeline sahip olduğunu öne sürüyor.
UZMANLAR NE DİYOR?
Tüm bu farklı görüşlerin ışığında uzmanlar, en değerli noktanın tertipli idman olduğunu vurguluyor. WorkoutHealthy.com CEO’su Chris Pruitt, New York Post’a yaptığı açıklamada “Egzersiz yapmak için en düzgün vakit, kendinizi en enerjik hissettiğiniz ve bu alışkanlığı sürdürebildiğiniz zamandır” diyerek ferdi tercihin ehemmiyetine dikkat çekiyor.
Pruitt, “Çoğu insan için öğlenden sonra geç saatler yahut akşam saatleri, daha yüksek beden sıcaklığı ve gelişmiş kas işlevi nedeniyle daha verimli olabilir. Öte yandan sabah yapılan idmanlar metabolizmayı hızlandırabilir ve gün boyunca ruh halini iyileştirebilir” tabirlerini kullandı.
