Başrollerini Kate Winslet ile Leonardo DiCaprio’nun paylaştığı ‘Titanic’ sineması dünya genelinde milyonlarca kişi tarafından izlendi. Yönetmen koltuğunda James Cameron’ın oturduğu 1997 tarihli sinema, 1912’de yaşanan felaketin uzun yıllar sonra yine hatırlanmasında değerli bir rol oynadı.
Filmin en çarpıcı sahnelerinden biri Titanic gemisinin kaptanı Edward John Smith’in bir kahraman olarak öldüğü anlardı. Sinemada Kaptan Smith, geminin Atlas Okyanusu’na gömülmesini önlemeye çalışırken kaptan köşküne dolan sular nedeniyle boğularak can veriyordu.
Ne var ki kazadan üç güç sonra 18 Nisan 1912’de yayınlanan Los Angeles Express gazetesinin manşetten verdiği “Kaptan E. J. Smith Kendini Vurdu” başlıklı haberde değişik bir öykü anlatılıyordu. Sonraki gün yayınlanan İngiliz Daily Mirror gazetesi de “Kaptan Smith Geminin Köprüsünde Kendini Vurdu” başlığıyla veriyordu birebir haberi okurlarına.
Hem New York’ta hem de Londra’da Titanic kazasına ait soruşturmalar yürütüldü. Hayatta kalan birtakım yolcular, Smith’in kaba davranışlarına dair birtakım dedikodular aktardı. Bazıları Kaptan Smith’in çok fazla içki içtiğini söylerken bazıları de Titanic’in çok süratli gittiğini ve önünde buzdağları olduğuna dair ikazları görmezden geldiğini öne sürdü.
‘Titanic’ sinemasında Kaptan Smith’i Bernard Hill canlandırıyordu
O periyotta geçerli olan gelenekler gereği, denizcilerden bilhassa de kaptanlardan onurlu bir davranış sergileyip batan gemiyle birlikte sulara gömülmeleri bekleniyordu. Münasebetiyle White Star Line şirketinin yıldızı ve dünyanın en güzel kazanan kaptanı olan Smith’in hayatına kendi eliyle son vermiş olması çok büyük bir ayıp olarak görüldü.
Kaptan’ın dul eşi Eleanor ve 7 yaşındaki kızı Mel, Smith’in vefatının yarattığı acının yanı sıra bir de bu skandalla uğraşmak zorunda kaldı.
İTİBAR SUİKASTINA MI KURBAN GİTTİ?
Geçtiğimiz günlerde raflarla buluşan bu kitap, tartışmayı kesin olarak bitirme tezinde. Müellif Dan Parkes’ın imzasını taşıyan kitapta Smith’in kendi hayatına son vermediği, bilakis boğularak ya da donarak ölen 1496 şahıstan biri olduğu savunuluyor.
Yıllar süren araştırmalara dayanan ‘Titanic Legacy: The Captain, The Daughter and The Spy’ isimli kitapta Parkes, Smith’in prestijine haksız yere leke sürüldüğünü ve hakkında saçma sapan öyküler uydurulduğunu da örneklerle anlatıyor.
Kitaba nazaran, kazadan 3 ay sonra Baltimore’da yaşayan bir adam, Smith’in hala hayatta ve Maryland’de yaşamakta olduğu teziyle ortaya çıktı. Birkaç yıl sonra da Life mecmuasında yer alan bir haberde, Ohio’da yaşayan bir düşkünün “Ben Titanic’in kaptanıyım” dediği bildirildi.
Parkes, Smith’in birinci seyahatinde Titanic’i fazla süratli sürdüğüne ya da buzdağı ihtarlarını göz gerisi ettiğine dair delil bulamadığını, çok fazla içki içtiği ya da gemi batarken şaşkınlık içinde ortada dolaştığı haberlerinin de saçmalıktan ibaret olduğunu da yazıyor.
Edward John Smith
Ancak kitabın değerli bir kısmını intihar dedikodularının yalanlanması oluşturuyor. Parkes, Smith’in 1931’de ölen eşi Eleanor ile 1973’te ölen kızı Mel’in hayatını karartan bu dedikoduları “itibar suikastı” olarak nitelendiriyor.
Parkes, Titanic’teki subaylardan birinin kendini vurduğuna şahit olan birçok görgü şahidi olduğunu doğrulamakla birlikte bu kişinin isminin belirlenemediğini hasebiyle Smith olmasının mümkün olmadığını belirtiyor. Parkes, paniğe kapılan kalabalığı sakinleştirmek için silahların ateşlendiğini, travmatize olmuş yolcuların da duydukları silah seslerini Smith’in kendini öldüğü halinde yorumladığını lakin buna dair rastgele bir kanıt olmadığını söz ediyor.
Parkes, yaşananlar nedeniyle öfkeli ve şaşkın olan hayatta kalan yolcuların suçlayacak birini aradıkları ve Kaptan Smith’i kendilerine gaye seçtikleri yorumunu da yapıyor.
“BİR KAHRAMAN OLARAK ÖLDÜ”
Nitekim intihar argümanının tam aksisini anlatan yolcular da mevcut. Örneğin birinci sınıf kamaralarda seyahat eden 27 yaşındaki bankacı Robert Williams Daniel, New York Herald gazetesine yaptığı açıklamada, Titanic batarken Kaptan Smith’i geminin köprüsünde gördüğünü söylüyordu.
Daniel, “Güverteden atladıktan sonra suyun Kaptan’ın ayaklarından beline hakikat yavaş yavaş yükseldiğine nihayetinde suyun Smith’i yuttuğuna şahit oldum. Bir kahraman olarak öldü” sözlerini kullanıyordu.
Birinci sınıf yolcularına hizmet veren garsonlardan biri olan 33 yaşındaki Frederick Dent Ray de ABD’de yapılan soruşturmada verdiği tabirde Smith’in yaveri Arthur Paintin’in “son olarak köprüde kaptanın yanında görüldüğünü” belirtiyordu.
Connecticut’ta yaşayan milyoner Frederick Hoyt ise gemi batarken tartısını azaltmak gayesiyle kamarasına gidip üzerindeki giysileri çıkardığını, güverteye dönerken Smith’le karşılaştığını belirtiyordu. Dediğine nazaran o ve Smith kendilerini soğuğa karşı korumak için sert bir içki içmiş akabinde Hoyt suya atlamıştı.
31 yaşındaki aşçı Isaac Maynard ise kendisi suya düşerken Kaptan’ı köprüde gördüğünü belirtmişti. Bir filikaya tutunarak hayatta kalmayı başaran Maynard, “Kaptan Smith’in köprüden düştüğünü ve suda yüzdüğünü gördüm. Üniforması eksiksiz üzerindeydi, şapkası bile başındaydı. Sala tutunan adamlardan biri kurtarmak için Smith’e elini uzatmaya çalıştı. Fakat o ‘Siz kendinize dikkat edin çocuklar’ diye karşılık verdi. Kaptana ne olduğunu bilmiyorum zira göremedim lakin sanırım o da boğuldu” sözlerini kullanıyordu.
BİR BEBEĞİ KURTARIP GEMİYE GERİ DÖNMÜŞ
Parkes, Smith’in kendini vurduğunu gören bireylerin tanıklıklarının muteber olmadığını zira bu bireylerin gemi batmadan çok evvel oradan uzaklaşan cankurtaran filikalarında olduğunu da vurguluyor.
Parkes ayrıyeten Smith’in kahramanca hareketlerini anlatan görgü şahitleri olduğunu da aktarıyor. Örneğin bu şahitlerden birine nazaran Kaptan, başının üzerinde tuttuğu bir bebekle bir filikaya kadar yüzdü, bebeği filikadakilere teslim etti lakin kendisi binmeyi reddetti.
İtfaiyeci Frederick Harris de İngiltere’de yayın yapan Western Daily Mercury gazetesine yaptığı açıklamada, “Kaptan’ın suya atladığını ve bir çocuğu kucaklayıp filikalardan birine bindirdiğini” söz ediyor, sonrasında Smith’i bir daha görmediğini kelamlarına ekliyordu.
Gemiye varlıklı yolcuları dolandırmak için düzmece kimlikle binmiş bir kumarbaz ve dolandırıcı olan George Brebreton da Brooklyn Daily Eagle’a, Smith’i suyun üstünde, batmakta olan gemiye gerçek yüzerken gördüğünü ve gemiyle birlikte batmaya kararlı göründüğünü anlatıyordu.
Brebreton, “10-15 metre ötedeki bir çocuk Smith’in dikkatini çekmişti. Çocuğu yakaladı ve sağ koluyla bir filikaya gerçek yüzmeye başladı. Çocuk sağ salim filikaya bindirildikten sonra Kaptan, batan Titanic’e hakikat yüzmeye devam etti” tabirlerini kullanıyordu.
“BEN DE ONUNLA BATACAĞIM”
Kitabında, bu kahramanca hareketlerin, seçkin yolcular ortasında çok tanınan olan ve “Milyonerlerin Kaptanı” olarak bilinen Smith’e çok yakıştığını belirten Parkes, Smith’in sonunun bu türlü olacağını yıllar önce öngördüğünü de belirtiyor.
Kitapta anlatıldığına nazaran, geminin ikinci kaptanı William Murdoch’ın eşi Ada Murdoch, Titanic’in denize açılmaya hazır olmadığı tarafındaki telaşlarını Smith’e söyledi ve bu türlü bir geminin battığını anlatan bir kıssayı Kaptan’a anlattı. Chicago Tribune’ün aktardığı diyaloğa nazaran, Kaptan Smith’in Murdoch’a verdiği cevap, “Dünyanın en büyük yolcu gemisi batarsa, ben de onunla batacağım” oldu.
Daily Mail’in “Bombshell new Titanic book uncovers chilling true story of Captain’s final moments that weren’t in the movie… it changes everything” başlıklı haberinden derlenmiştir.
