Kadınların doğum tercihine dair ileti veren pankartla alana çıkan Sivassporlu futbolcular, toplumsal medyada büyük reaksiyonla karşılaştı. Bu durum sezaryen doğum tartışmalarını tekrar alevlendirdi.
Türkiye, ortalarında Avustralya, Fransa ve ABD’nin de olduğu Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Örgütü’ne (OECD) üye 38 ülke içinde, yüzde 62.8 ile en çok sezaryen yapılan ülke. Meğer Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran dünya genelinde doğumların yalnızca yüzde 15’i riskli ve acil müdahale gerektiriyor.
Op. Dr. Mehmet Bekir Şen; “Öncelikle her bayanın doğumu farklıdır. Yani burada sezaryen birçok vakit, bilinenin bilakis bir tercih değil, birden fazla vakit hayat kurtarıcı bir tıbbi zorunluluktur” dedi ve şu kıymetli bilgilerin altını çizdi:
— Bunu bilmek gerekiyor. Biz doğum halini annenin genel sıhhat durumu, bebeğin durumu doğum kanalına uyumlu olup olmaması, hatta daha evvel rahimle bir alakalı operasyonlar geçirmiş olup olmamasına bağlı olarak aslında karar veriyoruz ve birden fazla vakit fetal gerilim dediğimiz durumlar durumunda biz sezaryen alıyoruz hastayı.
— Burada tabi her şey değerli, yani bebeğin durumundan tutun, geçirilmiş sezaryen olması ileri derecede miyomlarının olması bile bir endikasyon olabiliyor. Yani burada anneliği yarıştırmaktan fazla ömrü korumak değerli olan. Olağan doğum yapan daha düzgün annedir algısının önüne geçmek lazım artık. Zira birçok vakit biz annelerle ortak olarak karar verip sezeryana karar veriyoruz zati ve bu endikasyon dahilinde oluyor.
— Bilhassa sezaryan alınmak zorunda olan annelerde de bir ruhsal baskıyı oluşmuş oluyor. Yani son vakitlerde benim gözlemlediğim bu. Anneliği burada doğum biçimiyle mutlaka ölçmemek lazım. Her doğum bir mucizedir. Bunun altını çizmek gerekiyor. Sağlıklı, hassas, şuurlu bir kamuoyu oluşturmak istiyorsak, olağan ya da olağandışı üzere yargılayıcı bir lisan yerine daha bilimsel, daha hassas bir telaffuz geliştirmeliyiz.
— Alışılmış ki olağan doğum teşvik edilebilir. Keyfi sezaryen uygulaması olmak zorunda değil fakat sezeryana da dışlamamak lazım. Zira çoğunlukla zati biz bir endikasyon dahilinde sezeryan operasyonlarını yapıyoruz ve sezaryen operasyonu olan doğum yapan bayanlarda kendilerini ruhsal baskı altında hissediyor artık zira bu telaffuzlar sebebiyle…
TÜRKİYE’DE HER 3 BAYANDAN 2’Sİ SEZARYEN DOĞUM YAPIYOR
Sağlık Bakanlığı’nın ‘2022 Sıhhat İstatistikleri Yıllığı’ bilgilerine nazaran, Türkiye’de devlet, üniversite ve özel olmak üzere tüm hastanelerde, sezaryen ameliyatların hastane doğumları içindeki oranı yüzde 62.8. Bu oran 2021’de yüzde 60.9, 2020’de yüzde 59.6 idi. Türkiye’de her 3 bayandan 2’si sezaryen doğum yapıyor.
Türkiye’de doğum oranları süratle düşüyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) datalarına nazaran 2001 yılında 2,38 olan toplam doğurganlık suratı, 2023 prestijiyle 1,51’e kadar geriledi. Bu oran, nüfusun kendini yenileyebilmesi için gereken 2,1 seviyesinin hayli altında kalıyor.
Öte yandan annelik yaşı da ileriye kaymış durumda. Türkiye’de birinci doğum yaşı ortalaması 29,2’ye yükselirken, büyük kentlerde bu yaş 30’un üzerine çıkıyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Mehmet Bekir Şen, geç yaşta doğum planlayan bayanların sıhhatlerini ve doğurganlık kapasitelerini koruyabilmeleri için tertipli takibin hayati kıymet taşıdığına dikkat çekti.
‘HER BAYANIN KENDİ HAYAT PLANINA UYGUN, ŞUURLU BİR ANNELİK SÜRECİ OLMALI’
Dr. Mehmet Bekir Şen, genç ya da ileri yaşta doğumun tek bir doğrusu olmadığını, değerli olanın bayanın kendi hayatına ve sıhhat durumuna uygun bir zamanlamayla, şuurlu ve takviyeli bir süreç yönetmesi olduğunu vurguladı.
“Biyolojik açıdan en ülkü doğurganlık devri 20-30 yaş ortasıdır. Fakat günümüz şartlarında 30’lu yaşlarda da sağlıklı ve inançlı gebelik mümkündür. Bayana hürmet duyarak, ona özel bir yol çizmek temel olmalıdır” dedi.
“DOĞURGANLIK KAPASİTESİ YAŞLA BİRLİKTE AZALIYOR”
“Kadınlarda doğurganlık kapasitesi yaş ilerledikçe doğal olarak azalır,” diyen Dr. Şen, geç yaşta doğum düşünen bayanlara şu tekliflerde bulundu:
Yıllık jinekolojik denetimleri ihmal etmeyin: 30 yaş sonrası doğum planlayan her bayanın yılda en az bir defa jinekolojik muayeneden geçmesi gerektiğini vurgulayan Şen, bu sayede yumurtalık rezervi, rahim sıhhati ve hormonal istikrarın tertipli olarak takip edilebileceğini belirtti.
AMH testi ile yumurtalık kapasitenizi ölçün: Bilhassa 35 yaş sonrası Anti-Müllerian Hormon (AMH) testiyle yumurtalık rezervlerinin değerlendirilmesinin değerli olduğunu söyledi.
Yumurta dondurma bir seçenek olabilir: Şimdi doğuma hazır olmayan ancak ileride çocuk sahibi olmayı planlayan bayanlar için yumurta dondurma sürecinin inançlı bir alternatif sunduğunu tabir etti.
Sağlıklı hayat üslubu doğurganlığı tesirler: Sigara, alkol, gerilim, sistemsiz uyku ve berbat beslenmenin doğurganlığı olumsuz etkilediğini belirten Şen, geç yaşta gebe kalmayı planlayan bayanların ömür biçimlerini kesinlikle gözden geçirmesi gerektiğini söyledi.
Genetik danışmanlık kural: 35 yaş sonrası gebeliklerde genetik anomaliler riskinin arttığını hatırlatan Şen, bu nedenle genetik danışmanlık, detaylı tarama testleri ve gerekirse amniyosentez üzere uygulamaların ehemmiyetini vurguladı.
‘PRENSES DOĞUM’ KONFOR ARAYAN BAYANLAR ORTASINDA YAYGINLAŞIYOR
Dr. Şen ayrıyeten son yıllarda sıkça konuşulan ‘Prenses Doğum’ kavramına da değindi. Tıbbi olarak epidural anestezi ile yapılan doğumları söz eden bu formülün, doğum korkusu yaşayan bayanlar ortasında yaygınlaştığını belirten Şen, “Epidural anestezi ile anne adayları doğum sürecinde ağrı hissetmeden, daha konforlu bir halde bebeklerini kucaklayabiliyor. Lakin her vakit önceliğimiz annenin ve bebeğin sağlığıdır” dedi.
