İstanbul’da yaşayan ve Ramazan Bayramı tatili için Sakarya’nın Sapanca ilçesinde bungalov kiralayan bir aile, konakladıkları yapının yatak odasında ampul içine gizlenmiş bir kamera fark edince büyük bir şok yaşadı.
İddiaya nazaran hem yatak odasını hem de jakuziyi gören pozisyonda yer alan bilinmeyen kamera üzerine aile, polis merkezine giderek şikâyette bulundu. Emniyet grupları olay yerine gelerek bungalovda bulunan tüm elektronik aygıtlara el koydu ve inceleme başlattı.
Olayın akabinde yaşadıklarını toplumsal medyada paylaşan M.K. isimli vatandaş “Evinizde oturun ve sağlam yerlerde konaklayın. Lütfen benim düştüğüm duruma düşmeyin. Bu işin peşini bırakmayacağım fakat 7 yaşındaki kızım, sabahın altısında asayiş takımlarıyla birlikte Sapanca İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde saatler geçirdi. Yazıklar olsun size! Özel hayatı ihlal eden bu işletme, sonraki gün ‘Yerimiz müsaittir, konuklarımızı bekleriz’ formunda yayın yaptı. Bilinmeyen kameraya dikkat, benden söylemesi” tabirlerini kullandı.
Konuya ait İHA’ya açıklamalarda bulunan Sapanca Villa ve Bungalov İşletmecileri Derneği (SAVİBU) Başkanı Ali Safa Alaçam ise yaşanan olaydan ötürü üzgün olduklarını lisana getirerek, “Şu an kamerayı kimin yerleştirdiği muhakkak değil, sabotaj ihtimali dahil tüm olasılıklar değerlendiriliyor” dedi.
Sakarya Valiliği’nden hususa ait yapılan açıklamada, “İlimiz Sapanca ilçesinde bir bungalov konaklama tesisinde kamera ile izleme yapıldığına dair birtakım savların kamuoyuna yansıması üzerine, Sakarya Valiliğimizce hususa ait derhal harekete geçilmiştir. Kelam konusu olayla ilgili olarak yetkili kolluk kuvvetleri ve ilgili idari üniteler acilen görevlendirilmiş; hem isimli hem de idari tahkikat başlatılmıştır” sözleri yer aldı.
Tüm bu yaşananlar, otel ve bungalovlarda güvenlik tedbirlerinin ne kadar değerli olduğunu da bir kere daha gözler önüne serdi. Bilhassa mahremiyetin ihlali manasına gelen saklı kamera hadiseleri, vatandaşların bu çeşit yerlerde konaklarken nelere dikkat etmesi gerektiği sorusunu da beraberinde getirdi.
‘KIRSAL BÖLGELERDEKİ İŞLETMELERE YÖNELİK ALGI DEĞİŞEBİLİR’
Turizm Otelcileri Derneği Kurucu Onursal Başkanı Alican Aksu, yaşanan olayın önemli bir güvensizlik duygusu oluşturabileceğine dikkat çekerek şunları söyledi:
“Zaten son yaşadığımız otel yangınının akabinde insanların otellere bakış açısı değişti. Artık vatandaşlar, konaklayacakları otelde yangın merdiveni var mı diye soruyor, hatta yangın hareket planlarını bile sorguluyorlar. Uygunsuz bulduğu ya da itimat vermeyen bir ortamda artık kimse konaklamak istemiyor. Bu son yaşanan olay da ruhsal bir tesir yaratacaktır. Kent otelciliğinde, bilhassa memleketler arası markalar bu durumdan fazla etkilenmeyebilir; lakin kırsal bölgelerdeki küçük işletmelere yönelik algı değişebilir.”
‘KAMERA VE SES KAYDI ÜZERE HUSUSLARDA SERTİFİKASYON SİSTEMİ GETİRİLEBİLİR’
Turizmci ve Toplum Psikoloğu Dr. Ali Bilir ise “Bugün birçok küçük ölçekli konaklama tesisi, kayıt dışı ya da yetersiz kontrolle hizmet veriyor. Mahallî idareler, ilçe turizm müdürlükleri ve ilgili bakanlık üniteleri, bu tesisleri periyodik olarak denetlemeli. Kontroller yalnızca paklık ya da yangın yönetmeliğiyle hudutlu kalmamalı; kapalılık, güvenlik ve teknolojik aygıtlar açısından da ayrıntılı denetimler yapılmalı. Bilhassa kamera ve ses kaydı üzere mevzularda sertifikasyon sistemi getirilebilir. Bu tesislerin makul bir güvenlik kontrolünden geçmiş olduğunu belgeleyen simgeler, tüketicinin şuurlu tercihte bulunmasına da imkan sağlar” sözlerini kullandı.
NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Bu üslup işletmelerde dikkat edilmesi gerekenlere de değinen Dr. Ali Bilir, “İlk evvel tesisin resmi evrakları ve lisanslı olup olmadığına bakılmalı. Toplumsal medya ya da bilinmeyen internet siteleri üzerinden yapılan rezervasyonlardan kaçınılmalı. Muteber platformlardan, kullanıcı yorumları yüksek olan, geçmişte olumlu tecrübe yaşanmış tesisler tercih edilmeli” dedi ve ekledi:
“Odaya girildiğinde bilhassa yatak başı, banyo, jakuzi, priz içleri, duman detektörleri ve dekoratif nesneler dikkatle incelenmeli. Ampul içleri ya da saat üzere göze batmayan objelere gizlenmiş kamera sistemleri geçmişte de görülmüş olaylar ortasında. Ayrıyeten odada cep telefonuyla Wi-Fi ağı taraması yapılabilir. Bilinmeyen aygıtlar tespit edilirse kesinlikle şüphelenilmeli.”
‘ODA KARARTILARAK CEP TELEFONUNUN FENERİYLE PRİZ İÇLERİ İNCELENMELİ’
Sosyal medyada önerilen ışık yansıması ya da fenerle tarama tekniklerinin temel seviyede işe yarayabileceğinin altını çizen Dr. Ali Bilir, “Gizli kameraların birçok, lens yapısı gereği ışığı geri yansıttığından bu cins denetimler manalıdır. Bilhassa oda karartılarak cep telefonunun feneriyle priz içleri, lambalar ve nesneler dikkatlice incelenebilir. Ayna testi, uzaktan kumanda ile kızılötesi denetim üzere formüller de destekleyici olabilir. Otellerde, güvenlik açısından çelik kasaların ya da sabitlenen aynaların art tarafları da dikkatle incelenmeli” dedi.
‘KALEM, PRİZ, DUMAN DEDEKTÖRÜ YA DA USB ADAPTÖRÜ HALİNDE TASARLANMIŞ KAPALI KAMERALAR VAR’
Bilişim Teknolojileri Uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık ise “Ne yazık ki, internet üzerinden kolaylıkla temin edilebilen kalem, priz, duman detektörü ya da USB adaptörü halinde tasarlanmış bâtın kameralar, makus niyetli şahıslar tarafından mahrem alanlara yerleştirilebiliyor” dedi ve şu bilgilerin altını çizdi:
— Bir odada ya da tuvalette saklı kamera olup olmadığını anlamak için dikkatli bir müşahede kaide. Bilhassa duman detektörleri, prizler, saatler, avizeler, TV altları üzere alanlar denetim edilmeli. Kırmızı ya da mavi renkte daima yanan küçük bir ışık fark ederseniz, bu bir kayıt aygıtının çalıştığına işaret edebilir.
— Ayrıyeten cep telefonunuzun kamerasını gece moduna alarak ışık kaynağı olmayan bir odada tarama yapabilir, kızılötesi ışık yayan kameraları bu biçimde tespit edebilirsiniz. Tıpkı halde, Bluetooth ve Wi-Fi taraması yapan taşınabilir uygulamalarla ortamdaki yabancı aygıtlar da denetim edilebilir. Kuşkulu bir durum fark edildiğinde vakit kaybetmeden emniyet ünitelerine başvurulmalı.
‘BU CİNS İHLALLER SADECE BİREYLERİN MAHREMİYETİNİ ZEDELEMEKLE KALMAZ’
Bu çeşit ihlallerin sadece kişinin mahremiyetini zedelemekle kalmayacağına tıpkı vakitte önemli ruhsal travmalara da yol açabileceğine dikkat çeken Dr. Ali Bilir, “Tatil dediğimiz şey, insanın zihnini boşaltıp huzur bulduğu bir süreç. Orada bir ihlal yaşanması; itimat kaybı, dehşet, öfke ve çaresizlik üzere hislere neden olur. Bayanlar, çocuklu aileler, yalnız seyahat eden bireyler bu usul olaylardan daha derin etkilenir. Toplumda güvenlik duygusu sarsıldığında yalnızca ferdî tercihler değil, toplumsal münasebetler ve kamusal ömür da etkilenir” tabirlerini kullandı.
